میزان صدور احکام بازپرورانه‌ در بزهکاری کودکان و نوجوانان بعد از تصویب قانون مجازات اسلامی 1392

اطفال و نوجوانان به لحاظ سنی و شخصیتی در برابر بزهکاری آسیب‎پذیرتر هستند. دوران کودکی اقتضا می‌کند که سیاست جنایی مقابله با بزهکاری اطفال متمایز از بزرگسالان بوده و به تناسب شرایط و شخصیت آنان پاسخ­دهی خود را سامان دهد. با توجه به اثبات ناکارآمدی­های موجود در واکنش­های سنتی سزاگرایانه و ناتوانی آنها در اصلاح بزهکاران نوجوان، نظام­های عدالت کیفری نیز در دهه­های اخیر کوشیده­اند سیاست­هایی اصلاحی-بازسازگارانه در قبال بزهکاری کودکان و نوجوانان اتخاذ نمایند. سیاست جنایی ایران نیز متأثر از تجربه­های تطبیقی سایر نظام­های عدالت کیفری و آموزه­های جرم­شناختی (از جمله نظریه­های رشدمدار، جرم­شناسی واکنش اجتماعی و رهیافت­های جامعه‌محور) در سال 1392 و با تصویب قانون مجازات اسلامی، تحولات تقنینی ماهوی و شکلی گسترده­ای را در خصوص اطفال و نوجوانان بزهکار پی گرفته­ است. این تغییرات مثبت زمانی عملی خواهد شد که در عمل، دست­اندرکاران نظام قضایی با این سیاست­ها همراه شوند. بررسی­های این مقاله نشان می­دهد که علی­­رغم ایجاد تغییر در سطح تقنینی، در سطح قضایی به دلایل مختلف از جمله تمایل عامه­ مردم به واکنش­های سزاگرایانه، عدم پذیرش فرهنگی، غیرمؤثر دانستن واکنش­های بازسازگارانه، عدم توجیه و آشنایی دست­اندرکاران نظام قضایی پیرامون این واکنش‎ها و آماده نبودن بسترهای اجرایی این نوع واکنش­ها، تمایل کمی به استفاده از این نوع واکنش­ها نشان داده­اند.