میزان جذب فلز سنگین Cd در کبد ماهی گورخری در دو محیط آب شور و شیرین

هدف از این پژوهش، مقایسۀ میزان جذب فلز سنگین Cd در بافت کبد ماهی اندمیک Aphanius sophiae در دو محیط آب شور منطقۀ اشتهارد کرج و آب شیرین در شرایط آزمایشگاهی، بررسی رابطۀ طول و تجمع کادمیوم در کبد، تعیین اثر متقابل شوری و غلظت‏های متفاوتCd در میزان جذب است. نمونه‌برداری به روش تصادفی از رودخانۀ اشتهارد در فصل بهار و تابستان 1390 انجام شد. پس از 18 روز نگهداری و تغذیه در 4 تانک آکواریومی با غلظت‏های 0 ،5 ،10 و ppm 20 کادمیوم، از ماهی‏ها نمونه‏برداری انجام شد. پس از بیومتری و تعیین جنسیت، بافت کبد ماهی‏ها جدا و با روش هضم اسیدی‌تر حل شدند و برای اندازه‏گیری مقادیر فلزات نیز از دستگاه ICPOES استفاده شد. در آنالیز نمونه‏های گرفته‌شده از تانک‏های آکواریومی حاوی آب شور 24‌درصد از نمونه‏ها نر و 76‌درصد ماده بودند و در آب شیرین 35‌درصد از نمونه‏ها نر و 65‌درصد ماده بودند. متوسط طول ماهی‏ها در آب شور 3/0± 4/3 و در آب شیرین 17/0±77/2 بود. درصد تلفات پس از قرار‌گرفتن ماهی‏ها در آکواریم‏های حاوی آب شیرین 56‌درصد بود و در آب شور تلفات در طول دورۀ آزمایش مشاهده نشد. آنالیز رگرسیون، رابطه‏ای بین غلظت کادمیوم در کبد و طول بدن و سن ماهی در آب شور و شیرین نشان نداد. به‌طور‌کلی، تجمع فلز کادمیوم در کبد در آب شیرین 47/1 برابر میزان تجمع در آب شور بود. برای بررسی اختلاف تجمع Cd در دو محیط آب شیرین و شور آزمون T-test انجام شد، نتایج نشان‌دهندۀ معنا‏دار نبودن اختلاف غلظت Cd در دو محیط بود. اثر دو محیط با استفاده از آنالیز Split plot در قالب طرح کاملاً تصادفی و آزمون دانکن بررسی شد. جدول تجزیۀ واریانس نشان داد که بین کادمیوم و شوری اثر متقابل وجود ندارد. در بررسی روند تجمع کادمیوم با افزایش غلظت در آب شور و شیرین نشان داد در تمامی غلظت‏ها (به‌جز 20 آب شیرین) با افزایش غلظت کادمیوم تجمع نیز افزایش می‏یابد.