مکتب طب سنّتی ایران منبعی ارزشمند جهت معرفی و ارایه غذاهای کارآمد دارویی

پزشکی سنّتی مجموعه‌ای از دانش‌‌ها، مهارت‌ها و فعالیت‌هایی است که بر مبنای نظری و عقاید و تجربیات بومی فرهنگ‌های متفاوت بنا گردیده و در پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری‌های جسمی، روانی و روحی به کار گرفته می‌شود. غذاهای دوایی و دواهای غذایی جزیی از این مجموعه را تشکیل می دهند که می توانند امروزه برای معرفی و طراحی غذاهای کارآمد استفاده شوند. Functional Foods و Nutraceuticals مباحث جدیدی در علوم پزشکی هستند که تعاریف آن‌ها تا حدود زیادی با تعاریف غذاهای دوایی و دواهای غذایی در طب سنّتی ایران منطبق است. مکتب طب سنّتی ایران در بردارنده و معرفی کننده غذاهای دارویی و داروهای غذایی متعددی است. در صورت معرفی و بازنگری مجدد و نیز تطبیق و مقایسه آن‌ها با منابع علمی جدید می‌توان به ارتباط عمیق و پیوسته این مباحث و علوم جدید و ویژگی‌های منحصر به فرد مکتب طب سنّتی ایرانی در این موارد پی برد. در این راستا می‌توان دستورات و نحوه مصرف، موارد منع مصرف و نیز خواص درمانی این فرآورده‌ها در منابع علمی جدید و در منابع سنّتی را یافت و حتی موارد مؤثری را با بهره‌گیری از منابع طب سنّتی ایرانی معرفی نمود. در واقع با استفاده از این گنجینه، می‌توان غذاهای کارآمد نوینی با تکیه بر دانش نهفته در منابع طب سنّتی ایرانی ارایه و تکمیل نمود که ان‌شاء‌الله به عنوان منبع جامعی در این زمینه به جهان عرضه گردد. در این مقاله با بررسی سه منبع ارزشمند طب سنّتی اسلام و ایران مشتمل بر قانون در طب، الشامل و مخزن الادویه به بررسی و معرفی علمی فرآورده‌هایی خوراکی پرداخته می‌شود که نه تنها به عنوان غذا مصرف می‌شوند بلکه آثار درمانی و دارویی آن‌ها در منابع طب سنّتی نیز ذکر شده است. در این بررسی موارد برگرفته شده از طب سنّتی ایران به صورت زیر طبقه‌بندی شده‌اند: نان و غلات، لبنیات، ادویه‌ها، آجیل‌ها، حبوبات، سبزیجات، میوه‌ها، نوشیدنی‌ها، گوشت‌ها و فرآورده‌های متفرقه.