مکان‌یابی بهینۀ پارکینگ‏های عمومی در C.B.D شهرهای ایران (نمونۀ موردی: مرکز تجاری تاریخی شهر تبریز)

ساختار سنتی شهرسازی ایران موجب شده است که در بیشتر شهرها، بازارها و مراکز تجاری شهری در بافت‏های مرکزی و تاریخی شهرها بنا شوند و به همین علت این بخش‏ها همواره با مشکلات ترافیکی‏ دست‌به‌گریبان بوده‌اند. در این راستا، روان‏تر کردن ترافیک با حذف پارک‏های حاشیه‏ای و ایجاد پارکینگ‏های جدید از مهم‌ترین راهکارها به‌حساب می‏آید. یکی از مهم‏ترین ابزارهای مدیران شهری برای انتخاب بهترین مکان برای احداث انواع کاربری‏ها، به‌ویژه پارکینگ‌های شهری، سیستم اطلاعات جغرافیایی است. در تحقیق حاضر، نخست با استفاده از نظر کارشناسان و متخصصان معیارهای مناسب برای احداث پارکینگ‏های عمومی در بخش مرکزی شهر تبریز تعیین شده است. در این راستا چهار معیار نزدیکی به مراکز جاذب سفر، میزان دسترسی به شبکۀ معابر، ارزش زمین و سازگاری کاربری اراضی انتخاب شده است. در مرحلۀ انتخاب مدل به دلیل قرارگیری بخش تجاری در منطقۀ تاریخی و محدودۀ میراث فرهنگی، با استفاده از منطق بولین محدوده‏های مکانی برای احداث پارکینگ مشخص شد. سپس با بهره گیری از تلفیق مدل‏های AHP،FUZZY  وTOPSIS  هم‌پوشانی لایه‏ها در نرم افزارARC GIS 9.3  انجام گرفت. در نهایت، پهنه های مناسب برای احداث پارکینگ‌های عمومی مشخص شد. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که مدل‏ها و ابزار استفاده شده به همراه روش پژوهش، با در نظر گرفتن جوانب و شرایط مختلف منطقۀ تحت مطالعه، مناسب‏ترین سایت‏ها را برای احداث پارکینگ شناسایی کرده است؛ به‌طوری که این مکان‏ها در نزدیک‎‏ترین بخش‏های ممکن به بازار تبریز مکان‏یابی شدند. نتیجۀ به‏‌دست‌آمده تبیین‌کنندۀ مناسب بودن روش‏ها، تکنیک‎ها و ابزارهای استفاده‌شده در پژوهش‌ است.