مکانیابی بهینه‌ی توسعه فیزیکی شهر مراغه با تاکید بر پایداری شهری

Authors

حسین حاتمی نژاد استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

علی عشقی چهاربرج کارشناسی ارشد

Abstract:

گسترش افقی و بی‌برنامه شهرها با افزایش جمعیت و رشد روزافزون شهرنشینی منجر به، کمبود زمین، تغییر اراضی مجاور به ساخت‌وسازهای شهری و ایجاد زاغه‌هایی در نواحی پرشیب شده است. استفاده غیراصولی و بدون برنامه از زمین و تغییر کاربری‌ها بدون توجه به ظرفیت‌های محیطی موجب از بین رفتن تعادل و توازن محیط‌زیست شهرها گردیده است و توسعه پایدار شهری را دچار چالش نموده است. پژوهش حاضر جهت مدیریت و برنامه‌ریزی رشد شهر و کاهش اثرات نامطلوب اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی، به مکانیابی جهات بهینه توسعه فیزیکی شهر مراغه پرداخته است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی باهدف کاربردی می‌باشد. پژوهش حاضر ضمن بررسی و تحلیل تنگناهای محیطی و انسانی در جهت رشد فیزیکی شهر مراغه، با استفاده از روش AHP و GIS درصدد یافتن پهنه‌های بهینه به‌منظور توسعه فیزیکی آتی شهر مراغه است. شاخص‌های مؤثر در توسعه فیزیکی با استفاده از روش محاسباتی AHPکه توسط کارشناسان خبره امتیازدهی شده بودند مورد تحلیل قرار گرفت، وزن معیارها حاصل ازExpert Choice در لایه‌های مؤثر در توسعه فیزیکی شهر اعمال شد، درنهایت با تلفیق لایه‌های در محیط GIS نقشه جهات بهینه توسعه فیزیکی شهر استخراج گردید. نتایج پژوهش نشان می‌دهد شهر مراغه در توسعه فیزیکی خود از هیچ‌گونه الگویی تبعیت نکرده است این شهر به دلیل محصور بودن در بین ارتفاعات بلند، باغات درجه‌یک، رودخانه صوفی چای، راه‌آهن، اراضی نظامی، گسترش حاشیه‌نشینی در پیرامون خود و همچنین حالت گودی بودن شهر و مشکل دفع آب‌های سطحی، تنها دو گزینه بعنوان جهات مناسب توسعه فیزیکی پیش رو دارد؛ یکی در قسمت مرکزی شهر که دارای زمین‌های خالی با بافت‌های روستایی پراکنده است و دیگری اراضی نیمه هموار و تپه‌ماهوری واقع در غرب و جنوب غربی شهر می‌باشد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

لزوم برنامه‌ریزی توسعه درونی با تأکید بر پایداری شهری (نمونه مورد مطالعه: شهر مراغه)

سیاست توسعه درون‌زای شهری، از سیاست‌های سه‌گانه توسعه شهری است که می‌تواند پاسخگوی بسیاری از نیازهای مردم، ازجمله اسکان سرریز جمعیت شهری و ارتقای سرانه‌های خدمات شهری باشد و مادامی‌که در شهر ظرفیت لازم وجود دارد، استفاده از سایر سیاست‌های توسعه شهری، تحمیل هزینه‌های اضافه بر محیط است. شهر مراغه باوجود ظرفیت‌های توسعه درونی، بدون توجه به موانع فیزیکی به رشد پراکنده‌وار خود ادامه می‌دهد که موجب ا...

full text

تحلیلی بر مکانیابی جهات بهینه توسعه فیزیکی شهر اردبیل با استفاده از مدل AHP

شهر اردبیل به عنوان مرکز استان اردبیل در طی چند دهه ی اخیر رشد و گسترش شتابانی را به خود دیده است. رشد 5/7 برابری جمعیت شهر نسبت به اولین دوره سرشماری و حدود 5/3 برابری آن بعد از جدایی استان اردبیل از آذربایجان شرقی همزمان با گسترش کالبدی 4/3 برابری آن نسبت به دوره های قبل گواه این مسأله می باشد. ادامه بروز این مسأله که در دهه ی اخیر دلیل اصلی گرایش به توسعه فیزیکی شهر در قسمت های مختلف به...

full text

سنجش پایداری محلات شهری با تاکید بر رویکرد محلات پایدار شهری (SUN) (مورد مطالعه: شهر میاندوآب)

با مطرح شدن محله به عنوان سلول زندگی شهری تحقق توسعه پایدار نیز تنها در قالب توسعه محلهای و در مقیاس محلی و در ادامه تفکر جهانی بیاندیش و محلی عمل کن دنبال شد. با توجه به اینکه در حال حاضر بیش از 60 درصد مردم جهان در شهرها زندگی میکنند. نحوهی توسعه محلات و در مقیاس کلان پیشرفت و پایداری توسعه در شهرها میتواند موفقیت یا شکست جامعه را در برابر حل مشکلات اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و کالبدی و...

full text

پهنه‌بندی و سنجش پایداری محیط شهری با تاکید بر توسعه پایدار در استان یزد

بررسی شناخت وضعیت و تنگناهای توسعۀ محیط جغرافیایی به لحاظ پایداری و توسعۀ پایدار در شهرها از اهم مسائل در دو حوزه شهر و توسعه پایدار می‌باشد. استفاده از شاخص‌های توسعۀ پایدار در ابعاد جغرافیای محیطی میتواند معیاری مناسب هم برای تعیین جایگاه شهرها و هم در جهت حل مشکلات و نارساییهایی آنها برای نیل به رفاه اقتصادی و سلامت اجتماعی فرهنگی ساکنین جهت رسیدن به توسعهی پایدار شهری باشد. در این راستا پژو...

full text