موانع و تسهیل‌‌کننده‌های آموزش سلامت به مردم از دیدگاه پرسنل مراکز بهداشتی درمانی: یک مطالعه کیفی

مقدمه: آموزش سلامت با هدف تأمین و ارتقای سلامت جامعه فرایند پیچیده و چندبعدی است که عوامل متعددی در اثربخشی آن تأثیرگذار است. هدف از مطالعه حاضر، تبیین دیدگاه کارکنان مراکز بهداشتی درمانی شهرستان خمیر در مورد موانع و تسهیل ‌کننده‌های آموزش سلامت به مردم بود. روش‌: در این مطالعه کیفی، اطلاعات از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با 15 نفر از کارکنان شاغل در مراکز بهداشتی درمانی با حداقل 3 سال سابقه کار، که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند، جمع‌آوری شد. جهت تحلیل داده‌ها از رویکرد  تحلیل محتوا استفاده شد. برای اطمینان از مقبولیت داده‌ها از نظرسنجی مشارکت‌ کنندگان استفاده گردید. قابلیت تأیید یافته‌ها با بازنگری ناظران مشخص شد. یافته‌ها: از نتایج حاصل از تحلیل محتوا در خصوص موانع آموزش سلامت به مردم، 2 درون‌مایه (موانع انسانی و موانع غیرانسانی) استخراج شد. درون‌مایه موانع انسانی شامل 3 طبقه اصلی (مدیریت سیستم بهداشتی درمانی، ضعف پرسنل بهداشتی درمانی و عوامل مربوط به مراجعه کنندگان به مراکز بهداشتی درمانی) بود. طبقه مدیریت سیستم بهداشتی درمانی به 2 زیرطبقه (نگرش منفی مدیران و عملکرد نامناسب مدیران) گروه‌بندی شد. درون‌مایه موانع غیر انسانی شامل 2 طبقه اصلی (عوامل مربوط به محیط فیزیکی و عوامل مربوط به شرایط کار) بود. از نتایج به ‌دست ‌آمده از تحلیل محتوا در خصوص تسهیل ‌کننده‌های آموزش سلامت به مردم 2 درون‌مایه (عوامل انگیزشی و عوامل کمک ‌کننده) استخراج گردید. درون‌مایه عوامل انگیزشی شامل 2 طبقه اصلی (حمایت مدیران بهداشتی درمانی و حمایت مراجعه کنندگان) بود. درون‌مایه عوامل کمک‌ کننده به 3 طبقه اصلی (شرایط مراجعه کنندگان به مراکز بهداشتی درمانی، عملکرد مدیران بهداشتی درمانی و خصوصیات پرسنل بهداشتی درمانی) گروه‌بندی گردید.  نتیجه‎گیری: بهبود مدیریت آموزشی از سوی مدیران در سیستم‌های بهداشتی درمانی، جهت ارتقای کمیت و کیفیت آموزش سلامت به مردم در مراکز بهداشتی با اجرای اقداماتی چون نظارت و ارزشیابی صحیح از فعالیت آموزشی کارکنان، حمایت از کارکنان فعال آموزشی، تأمین نیروی کافی و برگزاری کلاس‌های آموزشی مفید، پیشنهاد می‌گردد.