منظر شبانه در تهران ارزیابی ظرفیت‌ها و ضرورت‌ها

مفهوم منظر شهر با عینیات و ذهنیات یک شهر توأمان در ارتباط است. بنابراین، برای مدیریت این مفهوم در شب، افزون بر تجلیات کالبدی ـ عملکردی شهر باید بر مباحث ادراکی شهروندان که شاید ریشه در هویت، آیین و رسوم دیرین آنها داشته باشد نیز تمرکز کرد. با پذیرش چنین فرضی، الگوی مناسب برای مدیریت "منظر شهری شبانه" را باید الگویی دانست که هم تجلیات و زیبایی‌های کالبدی و عملکردی شهر را باز می‌نمایاند و هم بر مؤلفه‌های ادراکی و روان‌شناختی شهروندان از شب نظر دارد. تداوم حیات شبانه شهر مستلزم افزایش پذیرندگی و به عبارت بهتر دعوت‌کنندگیفضاهای شهری شبانه است. دست‌یابی به چنین خصیصه‌هایی مستلزم ارتقای کیفی و کمی فضا است که در سایة مؤلفه‌های عینی و ذهنی چون روشنایی- نورپردازی، تنوع فعالیت‌ها و رسیدن به یک اقتصاد پایدار شبانه، تأمین خوانایی و امنیت فضا و مسایلی از این دست، حاصل می‌شود. کلان‌شهر تهران به عنوان پایتخت ایران و نیز به عنوان یکی از شهرهای مهم خاورمیانه نیازمند ایجاد یا بازآفرینی فضاهای شبانه در شهر است. در این راستا می‌توان با آزادسازی پتانسیل‌های نهفته در فضاها و اماکن عمومی شهر تهران به شرط لحاظ الزامات کالبدی، ادراکی و نیز فرهنگی ـ آیینی مورد نیاز، رویای زندگی شبانه را برای شهروندان محقق ساخت. این نوشتار در نظر دارد تا با روش اسنادی و با مروری بر ادبیات موضوع، اهمیت آزادسازی پتانسیل مدیریت منظر شهری شبانه در تهران را تبیین کرد و الزامات آن را بیان‌کرده و در نهایت ارزش‌های افزوده اقتصادی و اجتماعی حاصل از مدیریت مطلوب شهر تهران در شب‌هنگام را ارایه کرد.