ملاحظاتی پیرامون تواریخ نایافته و تاریخنگاری محلی در خوارزم سده‌های 4ـ5ق

author

Abstract:

به رغم افزایش مطالعات در زمینۀ تاریخ و تاریخ‌نگاری محلی در ایران در قرون وسطی، تواریخ نایافته همچنان مغفول مانده‌اند. مقالۀ حاضر به بررسی تواریخ محلی مفقود خوارزم و گونۀ آن­‌ها در سده‌های 4ـ5 هجری اختصاص دارد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که ظهور تواریخ محلی در خوارزم با تأخیر نسبی در سدۀ سوم هجری آغاز گردید و به‌زودی رشد کمی و کیفی را تجربه کرد. پیشگام نگارش تاریخ محلی برای خوارزم از اصحاب حدیث بودند و جایگاه خود را در تاریخ‌نگاری ولایت تا سدۀ ششم هجری حفظ کردند. آثار اینان در مقوله تواریخ دینی و بر اساس ضوابط ویژۀ اهل حدیث تألیف شده بود. متعاقباً در سدۀ پنجم هجری خوارزم شاهد ظهور تواریخ غیردینی (سیاسی) نیز شد. اگرچه در تألیف نخستین تاریخ از نوع اخیر، اثر ابوریحان بیرونی، ضوابط اخباریان تاریخ‌نگاری اسلامی رعایت نشده بود، اما به‌زودی نگارش این‌گونه تاریخ به مسیر سنتی تاریخ‌نگاری اسلامی یعنی رعایت ضوابط اخباریان بازگشت. به هر روی، در خوارزم نگارش هر دو گونه دینی و غیردینی تاریخ به موازات هم تا سدۀ ششم هجری ادامه یافت. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ملاحظاتی پیرامون «شورای حل اختلاف»

نهاد «شورای حلّ اختلاف» بر اساس آیین نامه اجرایی مادّة 189 قانون برنامة سوم توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، به منظور کاهش مراجعات مردم به محاکم قضایی و در راستای توسعة مشارکتهای مردمی، جهت رفع اختلافات محلّی و حلّ و فصل اموری که ماهیّت قضایی ندارند یا ماهیّت آن پیچیدگی کمی دارد،تأسیس گردید. بررسی ابعاد مختلف آیین نامه یاد شده و آشنایی بیشتر جامعه با آن هم در نهادینه شدن شورا تأثی...

full text

سیاست و تاریخنگاری در تواریخ عمومی تا پایان قرن چهارم

رابطه بین سیاست و تاریخنگاری از مباحث مهمی است که تا¬کنون به طور جدی به آن پرداخته نشده¬است. روشن شدن رابطه بین این دو مقوله می¬تواند دلیل کتمان برخی حقایق و واقعیتها را از سوی قشر اندیشمند جامعه، برای ما آشکار نماید. اگر¬چه پرداختن به این دو مقوله جدا از یکدیگر امکان پذیر است، اما نمی¬توانیم ارتباطی را که بین این دو وجود دارد انکار کنیم. امروزه تأثیرات مستقیمی که سیاست و تاریخنگاری بر یکدیگر د...

تاریخ خوارزم محمودبن محمد خوارزمی:تاریخ محلی با رویکردی فرهنگی- دینی

تاریخ‌های محلی نایافته‌ی ایرانی فراوان است، هر چند که مطالعات درباره‌ی تاریخ‌نگاری در ایران بر تاریخ‌های محلی موجود و نیز اقسام آن متمرکز بوده است.پژوهش حاضر به مطالعه‌ی تاریخ خوارزم اثر مفقود محمودبن‌محمد خوارزم (د568 ق) به زبان عربی اختصاص دارد که افزون بر مستخرجات، خلاصه‌ای مخطوط هم از آن در دست است.این مقاله که ویراسته‌ی خلاصه‌ی مذکور را نیز شامل می‌شود، نشان می‌دهد علاوه بر اقسام شناخته‌شد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 51

pages  171- 181

publication date 2013-02-19

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023