ملاحظاتی در مفهوم عدالتخانه (1324ه.ق / 1906م)

author

Abstract:

با آن که در جریان مهاجرت صغری مهم‌ترین خواسته معترضان عدالتخانه بود اما نه در آن زمان و نه پس از آن مورخان، خاطره نگاران و محققان چندان که باید تأملی در مبانی و ماهیت آن نکرده اند. از این رو، این مقوله همچنان به عنوان یکی از ابهامات تاریخ مشروطه باقی مانده و باعث برداشت‌ها و قضاوت­های مختلفی شده است. چیستی عدالتخانه و ارزیابی دیدگاه­های موجود درباره آن، مساله اصلی این مقاله است تا به سهم خود تصویری از این مفهوم و نهاد­های مرتبط با آن ارائه دهد. از نگاه این مقاله، عدالتخانه نه مفهوم وزرات عدلیه بود و نه مجلس شورای ملی بلکه هدف از آن اصلاح و بهبود ساختار و وضعیت نظام قضائی ایران بود و شامل یک شورای نظارت بر فعالیت­های قضائی مرکب از نمایندگان طبقات مختلف مردم (دیوانخانه) بود و ساز و کار انتخاب نمایندگان آن، همچون نخستین دوره مجلس شورای ملی مبنای صنفی داشت. برای تثبیت جایگاه حقوقی آن به یک نظامنامه و آیین نامه داخلی نیاز بود و می­توانست قوانین مبتنی بر احکام شریعت و حتی عرف را وضع و تدوین کند. این شورا­ها در همه ایالات ایران تشکیل می­شد و می­توانست یک شورای مرکزی در وزارت عدلیه داشته باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ملاحظاتی در مفهوم عدالتخانه (۱۳۲۴ه.ق / ۱۹۰۶م)

با آن که در جریان مهاجرت صغری مهم ترین خواسته معترضان عدالتخانه بود اما نه در آن زمان و نه پس از آن مورخان، خاطره نگاران و محققان چندان که باید تأملی در مبانی و ماهیت آن نکرده اند. از این رو، این مقوله همچنان به عنوان یکی از ابهامات تاریخ مشروطه باقی مانده و باعث برداشت ها و قضاوت های مختلفی شده است. چیستی عدالتخانه و ارزیابی دیدگاه های موجود درباره آن، مساله اصلی این مقاله است تا به سهم خود تص...

full text

ملاحظاتی نقادانه درباره‌ی دو مفهوم علم دینی و علم بومی

مقاله حاضر متشکل از سه بخش اصلی است. در بخش نخست با بهره‌گیری از شماری از تفکیک‌های فلسفی، منطقی و تجربی، دیدگاه‌های پوزیتیویستی و هرمنیوتیستی درباره علم و فناوری که طی دو قرن اخیر از دامنه تأثیر زیادی برخوردار بوده‌اند مورد نقادی قرار می‌گیرند. از رهگذر این نقادی توضیح داده می‌شود که برخلاف نظر پوزیتویست‌ها، اولاً همه علوم به فیزیک و ریاضی قابل تحویل نیستند و ثانیاً علم و فناوری از سنخ واحدی به ...

full text

تأملی در چیستی عدالتخانه و روند تحول مفهومی آن

چکیده جنبش عدالت‌خواهی ایرانیان در عهدقاجار در صیرورت خود با مفهوم عدالتخانه گره خورد و به بسط حوزۀ‌معنایی آن منتهی گشت. لذا برای فهم درست‌تر این مفهوم بایستی متغیرهای تأثیرگذار بر آن را شناسایی کرد و به این مساله پاسخ گفت که چه عواملی در پیوند با مفهوم عدالتخانه قرار داشتند و به چه میزان و محدوده‌ای بر تحول معنایی آن اثر گذاردند؟ نگارندگان با استفاده از روش تحلیل‌گفتمان می‌کوشند با بررسی حوزه...

full text

فهم تکاملی علمای مشروطه در تولید الگوی نظام سیاسی عدالتخانه

دوره مشروطیت ، از جمله مهمترین نقاط عطف در تاریخ معاصر ایران به شمار می آید و تأثیرات عمیقی را بر تحولات سیاسی- اجتماعی بعدی این مرز و بوم به جای نهاده ومبدأ چالشهای فکری گسترده و پایایی بوده که دامنه آن تا به امروز نیز ادامه یافته است.از جمله چالشها نوع مواجهه با نظام استبدادی بوده است.مشروطه خواهان غربگرا که ذیل الگوی کلان توسعه غربی، می زیستند نظریه ترجمه ای مشروطه را به عنوان جایگزین حکومت ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 1

pages  113- 130

publication date 2012-05-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023