ملاحظاتی دربارۀ زیباشناسی نگارگری اسلامی
author
Abstract:
نوشتههای فراوانی دربارۀ نگارگری ایرانی در دست است که عموماً برای تبیین زیباشناسی این هنر به آموزههای عرفانی و بهویژه عالم خیال یا عالم مثال استناد کردهاند. برخی از مهمترین نظریهپردازان این حوزه (کربن، بورکهارت، شووان، نصر و رینگنبِرگ) با تکیه بر آراء ابن عربی کوشیدهاند ثابت کنند که زیباشناسیِ نگارگری ایرانی برخاسته از آموزۀ عرفانی «عالم خیال» است. مسئلۀ محوری این مقاله مبتنی است بر اینکه پیوند زدن مفاهیم متافیزیکی عالم خیال به زیباشناسی نگارگری مبنای نظری و روششناختی مستحکمی ندارد، زیرا اولاً ابن عربی و سایر پیروانش از طرح آموزۀ عالم خیال هدفی هستیشناختی (مراتب وجود) و معرفتشناختی (معرفت الله) را دنبال میکردهاند؛ ثانیاً شواهد و قراین چندانی در دست نیست که ثابت کند نگارگران و نقاشان الزاماً با تعالیم عرفانی ابن عربی آشنا بوده یا بدان گرایش داشتهاند؛ ثالثاً، بنابر دیدگاههای عرفانی، شهود عالم خیال شروطی دارد و صرفاً عارف واصل و حکیم کامل قادر است در آن سیر و سیاحت کند. بنابراین، تصوّر اینکه نگارگران همگی به چنین مراتبی دست یافتهاند دور از ذهن به نظر میرسد و شواهد چندانی هم برای اثبات آن در دست نیست. در مقابل، کوشیدهایم نشان دهیم که با رجوع به خود آثار نگارگری بهتر میتوان به وجوه زیباشناختی آنها پی برد.
similar resources
ملاحظاتی انتقادی دربارۀ زیباشناسی عرفانی، بررسی موردی نگارگری ایرانی
نوشته های فراوانی درباره نگارگری ایرانی در دست است که عموماً برای تبیین زیباشناسی این هنر به آموزه های عرفانی و به ویژه عالم خیال یا عالم مثال استناد کرده اند. برخی از مهم ترین نظریه پردازان این حوزه (کربن، بورکهارت، شوؤان، نصر و رینگن برِگ) با تکیه بر آراء ابن عربی کوشیده اند ثابت کنند که زیباشناسیِ نگارگری ایرانی برخاسته از آموزه عرفانی «عالم خیال » است. مسأله محوری این مقاله مبتنی است بر این که...
full textملاحظاتی دربارۀ منظومۀ بهمننامه
بهمننامه متنی حماسی در سرگذشت بهمن پسر اسفندیار است. دکتر عفیفی مصحَّح این منظومه نام شاعر آن را ایرانشاه بن ابی الخیر ضبط کرده است و دکتر متینی مصحَّح کوش نامه- منظومهای دیگر از این شاعر- نام او را با دلایلی ایرانشان بن ابیالخیر درست دانسته است. تاریخ دقیق نظم بهمننامه نیز روشن نیست و پژوهشگران گفتهاند که در قرن پنجم - اواخر قرن پنجم و یا اوایل قرن ششم - به نظم درآمده است. بنابراین هنوز در...
full textملاحظاتی علمی- فرهنگی دربارۀ متافیزیک
سیری در متافیزیک ترجمۀ کتابی درسی است دربارۀ متافیزیک تحلیلی معاصر. بعد از معرفی مختصر و ذکر نقاط قوت کتاب و جهات مثبت ترجمه آن، چند ضعف این کتاب در ترجمه برجسته می شود، از جمله این که یک فصل کتاب بدون توضیحی حذف شده است و کتاب به عنوان «پژوهش تازه ای دربارۀ مهم ترین مسائل در تاریخ اندیشۀ فلسفی انسان» معرفی می شود،حال آن که صرفاً کتابی درسی است. افزون بر این ها، مواردی از نبود یک دستی در معادل ه...
full textملاحظاتی دربارۀ برخی «مباحث معرفت شناختی در فلسفۀ اسلامی»
اهتمامِ اصلیِ من در این نوشتار، البته هم راستا با بررسیِ گام به گامِ کتاب «مباحثِ معرفت شناختی در فلسفۀ اسلامی»، آن خواهد بود که نشان دهم چگونه می توان «علم حضوری» را، پیش از هر چیز، به مثابه نوعی مسئله و نه به مثابه پاسخی همیشه در دسترس پیش گذاشت. این گونه، چه بسا شماری از «گسست» ها و «تقابل» هایی اغلب مفروض و دست ناخورده، دست کم، از نو به بررسی گذاشته شوند؛ «گسست» ها و «تقابل» هایی که باقی ماندۀ س...
full textMy Resources
Journal title
volume 5 issue 1
pages 15- 32
publication date 2015-03-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023