مقدّمه‌ای بر نقّالی در ایران

author

  • سجاد آیدنلو استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور اورمیه
Abstract:

نقّالی در فرهنگ و ادب ایران پیشینه دیریازی دارد؛ ولی اسناد و اشاراتِ مربوط به آن، از روزگار صفویان به این سو است. اندازه نفوذ گسترده این فن در میان عامّه مردم از گزارشهای گوناگون و بعضاً خیره کننده مجالس سهراب کشی بر می‌آید و در ادوار رونق و رواج آن (عصر صفوی تا میانه‌های عهد پهلوی) حتّی بر ادبیات و هنر رسمی زمان نیز تأثیر گذاشته و شواهدی از شعر سخن سَرایانی چون: سلیم تهرانی، صحبت لاری، قاآنی و... و نیز برخی نگاره های شاهنامه نشان دهنده این نکته است. نقّالی آداب و اصول ویژه‌ای داشته و علاقه مندانِ به این فن- در صورت بهره مندی از ویژگی هایی مانند: حافظه تیز، فصاحت و خوش صدایی- آن را نزد نقّالان پیش کسوت می‌آموختند و می توانستند پس از مدّتی صاحب طومار شوند و نقل بگویند. بعضی از این آیینها عبارت است از: ایستادن بر تختی در میان قهوه‌خانه یا نشستن بر صندلی، پیش خوانی، طلب صلوات در زمانهای خاص، استفاده از حرکات سر و دست و هماهنگی اندامها و لحن گفتار، به کارگیری مَنتشا (عصا)، بیت خوانی در میان نقل منثور، اجرای عملی بعضی صحنه‌های روایات، دوران زدن، رعایت تسلسل در نقل و... .

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقدمهای بر شناخت مفهوم پلیس اداری در ایران با مطالعۀ تطبیقی در حقوق فرانسه

پلیس اداری به‌عنوان قالبی مفهومی برای تأمین نظم عمومی، مفهومی فرانسوی است که شرایط مناسبی را برای اجرای حق‌ها و آزادی‌ها در جامعه فراهم می‌آورد. دوگانگی نظم عمومی و پذیرش وجود نظم عمومی عام و نظم عمومی خاص، دوگانگی پلیس اداری و تقسیم آن به پلیس عام و پلیس اختصاصی را پایه‌گذاری می‌کند. پلیس اداری در مسیر برآوردن نظم عمومی ناگزیر از محدود نمودن آزادی‌هاست به همین دلیل تعیین مقامات آن برای برقراری...

full text

طومارهای نقالی و ضرورت فهرست‌بندی بن‌مایه‌های آن‌ها؛با نگاهی به بن‌مایه‌های داستان فریدون در طومار نقالی مشکین‌نامه

طومارهای نقالی بخش مهمی از اسناد مکتوب روایت‌های عامیانه‌ی حماسیِ این سرزمین را دربرمی‌گیرند، بخشی که گاه امکان روشن شدن پاره‌هایی مبهم از سنت حماسی ایران را فراهم می‌سازد. حجم عظیم این روایت‌ها، بررسی ورق به ورق آن‌ها را تا حدودی دشوار ساخته است. یکی از شیوه‌هایی که می‌تواند به مطالعه‌ی روشمند این روایت‌ها کمک کند، فهرست کردن بن‌مایه‌های آن‌هاست. به یاری این فهرست، متون روایی به عناصر سازنده‌شا...

full text

نقش صوفیه در گسترش آیین‌های نقالی و روضه‌خوانی

The present study attempts to investigate the role of Sufism in development of story-telling, naqqāli (narrating of important old Iranian stories) and Rawzahkhāni (telling story of mourning for Imams) arranged in three sections. The first part of the article is intended to inspect story-telling as a social practice of Sufism. It also expresses the reasons behind Safavid Scholars’ opposition wit...

full text

مقایسة عناصر اجرایی در نقالی و تعزیه خوانی

چکیده نقالی شاهنامه و تعزیه‌خوانی از هنرهای بومی ایران هستند که از دیرباز تا کنون طرفداران بسیاری داشته‌اند. این دو هنر، عناصر اصلی نمایش را یکجا به روی صحنه می‌برند و گزارشی هنرمندانه و موسیقایی از جدال‌‌های تاریخی - مذهبی و پهلوانی ارائه می‌کنند. جستار حاضر با شیوه توصیفی- مقایسه‌ای، دو هنر نقالی و تعزیه‌خوانی را از دید عناصر اجرایی مورد سنجش قرار می‌دهد. دو هنر مذکور دارای شباهت‌هایی ه...

full text

مقدمهای بر فعالیتهای اقتصادی مسلمین در مصر در قرن 4و 5قمری

مصر به عنوان سرزمینی که از تمدن کهن برخوردار است از دیرباز مورد توجه وتهاجم قدرتهای جهانگیر قرار داشت. موقعیت اقتصادی و تجاری مصر زمینه توجه ورویکرد قدرتها به این سرزمین را به وجود آورد. حکومتهای باستانی ایرانی – یونانی –رومی و نیز دولتهای اسلامی به این سرزمین چشم دوخته و فتح آن را شاه کلید فتحآفریقا و ورود به اروپا تلقی مینمودند. حاصلخیزی اراضی این سرزمین - وجود رودخانهنیل و بنادری چون اسکندری...

full text

بررسی مونودرام و نمونه های آن در ایران بعد از انقلاب (با تکیه بر نقالی)

«مونودرام» به عنوان یک گونه نمایش مستقل از اواخر قرن نوزدهم در اروپا پا به عرصه وجود نهاد. گرچه در دوره های پیش از آن یا همزمان با آن نیز متن هایی نوشته و اجرا می شدند که از بسیاری جهات شباهت هایی با مونودرام داشتند که از این میان می توان به ساتیر، میم، اپیزود، تک پرده ای های تک نفره، مونولوگ، سولی لوک و اَساید، اشاره کرد. «مونودرام» نمایشی کامل و بدون وقفه و فاقد تقطیع های پرده ای بوده و دارا...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 4

pages  35- 64

publication date 2010-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023