مقایسۀ روش کازاگرانده و مخروط نفوذ در تعیین حد روانی خاک

بر اساس میزان رطوبت، رفتار خاک ریزدانه به چهار حالتِ جامد، نیمه‌جامد، خمیری، و روانی تقسیم می‏شود. روش‏های تعیین حد روانی خاک ـ به‌عنوان شاخصی مهم در طبقه‏بندی و ظرفیت‏سنجی خاک ـ برای استفاده به‏عنوان مصالح و بستر جاده شامل استفاده از دستگاه کازاگرانده و مخروط نفوذ است. در پژوهش‏های انجام‌شده در جنگل فقط از دستگاه کازاگرانده استفاده شده و تجربه‏ای در مورد مخروط نفوذ وجود ندارد. از آنجا که صحت نتایج دستگاه کازاگرانده ارتباطی تنگاتنگ با تجربۀ کاربر دارد و این تأثیر در مورد مخروط کمتر است، در این پژوهش دو روش تعیین حد روانی خاک با یکدیگر مقایسه شد. برای مقایسه، دو نمونه خاک از بخش پاتم و نمخانۀ جنگل دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران تهیه و سپس آزمایش حد روانی با استفاده از دو دستگاه با 4 بار تکرار بر روی هر نمونه انجام شد. نتایج آزمایش‏ها نشان داد که حد روانی در نمونۀ تهیه‌شده از بخش پاتم نزدیک به 50 است و اندکی تفاوت در برآورد حد روانی خاک باعث تغییر در طبقۀ خاک می‏شود و تفاوت بین دو روش از نظر فنی معنی‏دار است، اما در نمونة بخش نمخانه حد روانی در مرز نبود و با اندکی تفاوت، تغییری در کلاسة خاک رخ نداد. مقایسۀ ضریب تغییرات دو روش نشان‏دهندۀ دقت بالاتر روش مخروط بود، اما دربارة صحت روش‏ها نمی‏توان اظهارنظر کرد. در پایان پیشنهاد می‏شود قبل از استفاده از روش کازاگرانده تعدادی پیش‏آزمایش برای کسب تجربۀ کار با دستگاه انجام و سپس آزمایش‌های اصلی انجام شود.