مقایسۀ بلاغی تمثیل فیل در حدیقةالحقیقه و مثنوی معنوی
Authors
Abstract:
جستوجوی دلایل تفوق و برتری یک متن بر متون دیگری که از لحاظ موضوع و مضمون، مشابه و یا مشترکاند، اغلب طرف توجه منتقدان ادبیات بودهاست. اینکه چرا روایت مؤلفی از روایت مؤلفی دیگر، منسجمتر و مستحکمتر است، پرسشی بوده که در طول تاریخ ادبیات جهان، ذهن ناقدان جدی ادبیات را متوجه خود کردهاست. به همین دلیل، بررسی ساختارها و اجزای تشکیلدهندۀ روایتِ مؤثرتر و مقایسۀ مبانی فکری آن با روایتهای مشابه، امری ضروری و بیتردید سودمند، در حوزۀ ادبیات خواهد بود. در این مقاله، نگارندگان به تحلیل تمثیل فیل در حدیقةالحقیقه و مثنوی معنوی پرداختهاند و با استخراج شیوههای بلاغی در هر کدام، نشان دادهاند که مثنوی معنوی از هر لحاظ در قیاس با حدیقةالحقیقه، منسجمتر است.
similar resources
ساختار و ساختآفرینی تمثیل در مثنوی معنوی
در مثنوی معنوی، تمثیلات مولانا تنها ایدهها را آشکار نمیکند؛ بلکه خود آبشخور تداعیها، مضمونها و تصویرهاست. از اینرو شناختِ ساز و کار تمثیل در مثنوی، میتواند اوّلاً بهگونهای جغرافیای تداعیهای ذهنیِ مولانا را دستِ کم ملموستر و عینیتر نشان دهد و ثانیاً به ما کمک کند تا چگونگی شکلگیری ساختار عمودی مثنوی را بیشتر درک کنیم. تمثیلها، الگوهایی ساختاری هستند که مولانا برای ایجاد حرکت روایی ...
full textنقش تمثیل در داستانهای مثنوی معنوی
تمثیل بخش اعظم منظومههای عرفانی ادبیات کهن را دربرمیگیرد که اکثر مآخذ آنها دین و اسطوره است. تمثیل، در داستانهای مثنوی معنوی و حتی در غزلیّات مولانا، جایگاه والایی دارد. تمثیلی که در ادبیات مدّ نظر است، بیشتر حکایاتی در جهت توضیح و تفسیر اعتقادات اخلاقی و عرفانی است که نمونهای از ادبیّات تعلیمی تخیّلی محسوب میشوند تا جاذبه بیشتری داشته باشند. در حقیقت، زبان و بیان مولانا بیشتر به شیوه تمثیل رم...
full textنقش تمثیل در داستان های مثنوی معنوی
تمثیل بخش اعظم منظومه های عرفانی ادبیات کهن را دربرمی گیرد که اکثر مآخذ آنها دین و اسطوره است. تمثیل، در داستان های مثنوی معنوی و حتی در غزلیّات مولانا، جایگاه والایی دارد. تمثیلی که در ادبیات مدّ نظر است، بیشتر حکایاتی در جهت توضیح و تفسیر اعتقادات اخلاقی و عرفانی است که نمونه ای از ادبیّات تعلیمی تخیّلی محسوب می شوند تا جاذبه بیشتری داشته باشند. در حقیقت، زبان و بیان مولانا بیشتر به شیوه تمثیل رم...
full textبلاغت تمثیل، در پرتو رویکردهای مختلف بلاغی
اصطلاح «بلاغت» در ادب اسلامی و معادل آن در سنّت ادبی غرب، یعنی اصطلاح «رتوریک» (Rhetoric)، تا به امروز سه مفهوم اصلی داشته است: نخستین مفهوم، دریافت ارسطویی از بلاغت است که بیشتر آن را با خطابه و فنون و ابزار اقناع مخاطب مرتبط میسازد؛ دیگر، مفهوم زیباییشناختی یا ادبی است که بلاغت را با شعر و فنون و ابزار تخییل پیوند میدهد؛ و سرانجام رویکرد جدید به بلاغت که سعی دارد دامنۀ...
full textپیرامتنیت در مثنوی طاقدیس و مثنوی معنوی
مثنوی طاقدیس اثر ملا احمد نراقی به تقلید ازمثنوی معنوی سروده شده و همچون این اثر سترگ درآن موضوعات فراوانی از دیدگاه عرفان و مذهب مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این مقاله میزان تاثیر پذیری مشترک حکایات مثنوی طاقدیس (به عنوان زبر متن) و مثنوی معنوی (به عنوان زیرمتن) از قصص قرآنی (به عنوان سر متن) بر مبنای نظریۀ پیرامتنیت ژرار ژنت واکاوی شده است. یافتههای این مقاله نشان میدهد که هم مولا...
full textجایگاه روایتشناختی و بلاغی نیایش در مثنوی
اگر نیایشهای مثنوی را از چشماندازی روایتشناختی و بلاغی بنگریم، با جلوههای هنری مناجاتها آشنا میشویم و نیز جوانبی از جهانشناسی مولانا دربارۀ پیوند و گفتوگوی آدمی با خداوند. نیایشهای مثنوی غالباً ناگهانی پدیدار میشوند. گاهی سرگردان میشویم که نیایشها از زبان راوی بیرون میآیند یا از شخصیت داستان؛ حتی گاه در متن قصّه نیایش نیستند. نیایشها بیشتر در لحظههایی ویژه از ماجرا نمایان میشو...
full textMy Resources
Journal title
volume 4 issue 2
pages 1- 16
publication date 2016-02-20
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023