مقایسه چند عصاره‌گیر برای استخراج پتاسیم قابل جذب برنج در برخی از خاک‌های استان کهگیلویه و بویر احمد

پتاسیم و نیتروژن دو عنصر غذایی بوده که بیشترین نقش را در افزایش کمی و کیفی برنج ایفا می‌نماید. این عنصر نیز همانند نیتروژن به مقدار زیادی، توسط گیاه برنج جذب می‌شود. ارزیابی وضعیت عناصر غذایی در خاک از نقطه نظر تغذیه‌ای، زیست‌محیطی و اقتصادی حائز اهمیت است. این تحقیق با هدف مقایسه 11 عصاره گیر مختلف به منظور تعیین عصاره‌گیرهای مناسب جهت برآورد پتاسیم قابل جذب برنج در 11 نمونه خاک انتخابی (از مجموع 40 خاک) استان کهگیلویه و بویر احمد انجام شد. بذرهای برنج در سه تکرار در گلدان‌های یک و نیم کیلوگرمی به مدت 10 هفته کشت و سپس برداشت شدند. میزان پتاسیم گیاه برنج به کمک اسیدکلریک 1 نرمال عصاره‏گیری شد. پتاسیم قابل جذب خاک به وسیله عصاره‌گیرهای استات آمونیوم 1 مولار، کلرید سدیم 1 و 2 مولار، اسید سولفوریک 025/0 مولار، کلرید باریم 1/0 مولار، کلرید کلسیم 01/0 مولار، مورگان-ولف، AB-DTPA، استات سدیم 1 نرمال، استات منیزیم 1 مولار و اسیدکلریدریک 2‌ مولار اندازهگیری شد. بررسی نتایج ضرایب همبستگی عصاره‌گیرهای مختلف با میزان جذب پتاسیم توسط اندام‌ هوایی گیاه برنج حاکی از آن بود که بیشترین همبستگی با جذب گیاهی مربوط به عصاره‏گیر استات سدیم و استات آمونیوم بوده (r به ترتیب 85/0 و 73/0) و پس از آن‌ها عصاره‌گیرهای مورگان و سدیم کلرید 2 مولار قرار دارند. کمترین مقدار همبستگی مربوط به عصاره‏گیر کلرید کلسیم بوده‏ است. بنابراین عصاره‌گیرهای استات سدیم و استات آمونیوم به ترتیب با توجه به سادگی و اقتصادی بودن، سرعت عصاره گیری و بالا بودن ضریب همبستگی با جذب توسط برنج جهت تعیین پتاسیم قابل دسترس در خاک‌های مورد نظر توصیه می‌گردند.