مقایسه مدل‏های جمعی تعمیم‏یافته و مدل‏های خطی تعمیم‏یافته در برآورد عوامل خطر رتینوپاتی بیماران دیابتی شهر تهران

چکیده زمینه و هدف: یکی از عوارض شناخته شده دیابت، رتینوپاتی دیابتی است که عامل نابینایی افراد در سنین 20 تا 74 سال محسوب می‏شود. تعیین عوامل خطر مرتبط با پیشرفت بیماری می‏تواند در پیشگیری، تشخیص زودهنگام و کاهش رنج ناشی از این عوارض مهم باشد. در این مطالعه سعی شده است با تعیین عوامل موثر بر رتینوپاتی به مقایسه دو مدل خطی تعمیم‏یافته و جمعی تعمیم‏یافته پرداخته شود. مواد و روش کار: در این مطالعه مقطعی، تعداد 367 بیمار دیابتی شرکت داشتند. متغیرهایی همچون سن، طول مدت ابتلا به دیابت، شاخص توده بدنی، هموگلوبین گلیکوزیله، کلسترول و فشارخون سیستولیک در این افراد اندازه‏گیری شد. با استفاده از معاینات چشم وجود رتینوپاتی در این افراد بررسی شد. در این مطالعه برای برازش مدل خطی تعمیم‏یافته و مدل جمعی تعمیم‏یافته از نرم‏افزار R استفاده شده است. یافته‏ها: در این مطالعه120 نفر (33%) از بیماران به رتینوپاتی مبتلا بودند و 247 نفر (67%) رتینوپاتی نداشتند. بر اساس نتایج مدل خطی تعمیم‏یافته، اثر خطی متغیرهای طول مدت ابتلا (001/0>p)، هموگلوبین گلیکوزیله (001/0>p) و فشارخون سیستولیک (018/0=p) در رتینوپاتی معنی‏دار گزارش شد. این در حالی است که با استفاده از مدل جمعی تعمیم‏یافته علاوه بر معنی‏داری اثر این سه متغیر قادر به کشف رابطه درجه چهار هموگلوبین و رابطه درجه دو فشارخون با رتینوپاتی نیز می‏باشیم. نتیجه‏گیری: برای تعیین عوامل خطر رتینوپاتی، مدل خطی تعمیم‏یافته تنها قادر به کشف روابط خطی بین متغیرهاست. در حالی که مدل جمعی تعمیم‏یافته با ارائه اطلاعات بیشتری از روابط بین متغیرها، کیفیت پیش‏بینی پاسخ را به حداکثر می‏رساند. این کیفیت پیش‏بینی به وسیله کاهش میانگین مربعات خطا و تست هازمرلمشو بیان شده است.