مقایسه مبانی فلسفی و روش شناختی خواجه نصیرطوسی وصدرالمتالهین شیرازی در اثبات واجب تعالی
Authors
Abstract:
در مقایسه مبانی ومسایل روشی هر دو اندیشمند؛خواجه طوسی باتاثیرپذیری از مسایل فلسفی مشاء و ورود این مطالب در حیطه کلامی صبغه دیگری به مسایل الهیات داده است.وی در اثبات واجب تعالی، فقط به امتناع دور وتسلسل اکتفا نکرده است؛ برهانی اقامه نموده که با طرح دو مقدمه تصوری وتصدیقی بدون امتناع دور وتسلسل به اثبات واجب می رسد. ملاصدرا نیزدر پرتو قواعد واصول تاسیسی حکمت متعالیه از ابتکارات روشی خاصی بهره برده است؛ایشان با مقدمات فلسفی،طرحی جدید از برهان امکان و وجوب ارائه کرده و در موضعی دیگر با طرح اصالت وجود به وحدانیت وجوب وجود و از این رهگذر به اثبات واجب پرداخته است. از این رو نوشتار حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، ضمن اشاره به چگونگی استدلال و روشهای مختلف خواجه و صدرا نسبت به اثبات حق تعالی، به تبیین میزان و نحوه تاثیرپذیری فلسفی هر یک از دو حکیم پرداخته است. در نهایت دستاوردها و مواضع وفاق و خلاف این دو اندیشمند در مبانی و روش، مورداشارت قرار گرفته است.
similar resources
تأملی برنظریات ابن سینا و خواجه نصیرالدین طوسی در علم واجب تعالی به جزئیات
This article has no abstract.
full textبرهان صدّیقین و وجوب و امکان در اثبات واجب تعالی از منظر فلاسفهی بزرگ با تکیه بر قرآن و حدیث
در این جستار، اولاً به اختصار دیدگاه فلاسفهی مشّاء و آخرین یافتههای ایشان در اثبات وجود خدا با تکیه بر براهین وجوب و امکان و صدّیقین بررسی میشود. ثانیاً دیدگاه ویژهی ملّاصدرا در باب برهان صدیقین بیان خواهد شد. نکتهی مهم آنکه نویسندهی مقاله ریشههای فکری ملّاصدرا را بررسی کرده و نشان داده است که وی تحتتاثیر چه عواملی بدین دیدگاه دست یافته است.
full textتحلیل انتقادی چالش های غزالی با حکما در مسأله اثبات واجب تعالی
غزالی در تهافت الفلاسفه در دو مسأله سوم و چهارم که مربوط به اثبات واجب تعالی است به ردّ دیدگاه فیلسوفان مشاء به ویژه ابن سیناپرداخته است. به ادعای او خداوند از دیدگاه فیلسوفان مشاء فاعل و صانع جهان نیست و فیلسوفان مشاء از اثبات باری تعالی ناتوان اند. او برای اثبات مدّعای خود در مسأله سوم از سه جهت وارد شد: 1. جهت مربوط به فاعلیّت.2. جهت مربوط به فعل. 3.جهت مربوط به نسبت مشترک میان فعل و فاعل(قاعد...
تحلیل انتقادی آرای شارحان اشارات در باب تعین واجب تعالی
ابنسینا در کتاب اشارات و تنبیهات برای بیان توحید واجبالوجود استدلالی در تعین واجبالوجود اقامه میکند. توضیح این استدلال او از وجوه مختلف مورد اختلاف شارحان واقع شده است. اختلاف اول اینکه وی در اینجا یک استدلال در تعین واجبالوجود اقامه کرده است یا دو استدلال. اختلاف دوم اینکه محور استدلال ابنسینا، برای نفی تعینی که از جانب ذات نیست، یک واجب است یا دو واجب؟ و سرانجام این اختلاف که منظور ا...
full textمبانی معرفت شناختی سینوی و کاربرد آن در اثبات خدا
بررسی چیستی و شرایط تحقق علم، از جمله پرسش های کهن در منطق، متافیزیک، معرفت شناسی و فلسفه علم است. در تفکر سینوی، هویت «علم» صرفاً علم عقلی و یقینی و نیازمند اکتساب است. شیخ الرئیس معلومات پیشینی و فطری را برنمی تابد و مبنای معرفت یقینی در دو حوزه تصور و تصدیق را برپایه تحصیل «اولیات» میداند. از نظر وی، در فرآیند اکتساب معرفت یقینی، «اعتقاد» به مثابه اولین مؤلفه، دارای هویت روان شناختی است که د...
full textفلسفه سیاسی خواجه شمسالدین محمد حافظ شیرازی
به حافظ، خواجه گفتهاند ازآنرو که گاه از شغل دیوانی و وظیفة سلطانی بینصیب نبوده و ازسوی دیگر، بخشی از اشعار او بازتاب اوضاع روزگار خویش است. پس نباید حافظ را از اندیشه، اندرز یا فلسفة سیاسی بیبهره دانست هرچند از او چیزی در باب سیاستبهمیان نیامده است! بنابراین، جستوجوی محورهای اصلی فلسفة سیاسی حافظ، مسئله اساسی پژوهش است (سؤال). به نظر میرسد حافظ به سبب قریحة شاعرانه، ترس زمانه و اندیشة م...
full textMy Resources
Journal title
volume 24 issue 92
pages 109- 129
publication date 2019-07-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023