مقایسه عملکرد روش‌های جبری و زمین‌آمار در تعیین تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی دشت بروجن

Authors

  • رئوف مصطفی‌زاده استادیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
  • علی نصیری خیاوی دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
Abstract:

رشد جمعیت و افزایش استفاده از منابع آب برای استفاده‌های کشاورزی، صنعتی و شرب از عوامل اصلی کاهش کیفیت و آلودگی آب‌های زیرزمینی است. به‌سبب بهره برداری بی‌رویه منابع آب زیرزمینی در دشت حاصلخیز بروجن طی سالیان اخیر، این منطقه به‌عنوان دشت ممنوعه بحرانی شناخته شده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی کیفیت آب زیرزمینی در آبخوان دشت بروجن با استفاده از روش‌های تحلیل مکانی جبری و زمین‌آماری می‌باشد. بدین منظور از داده‌های 19 چاه نمونه‌برداری در دوره‌ی زمانی 1392-1368، جهت بررسی کیفیت آب زیرزمینی دشت بروجن استفاده شد. تغییرات مکانی پارامترهای کیفیت آب با روش‌های جبری IDW، RBF و زمین‌آماری کریجینگ مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از روش ارزیابی متقابل شامل شاخص‌های میانگین خطا و ریشه‌ دوم مربع میانگین خطا، نتایج روش‌های درون‌یابی مورد آزمون قرار گرفتند و روش مناسب جهت پهنه‌بندی پارامتر‌های کیفی مختلف انتخاب شد. بر اساس نتایج تخمین مکانی پارامتر‌های کیفی آب زیرزمینی دشت بروجن، برای پارامتر سختی کل (TH) روش کریجینگ (72/30RMSE= و 09/0ME=)، به‌عنوان روش مناسب انتخاب شد. هم‌چنین برای پارامترهای‌ pH و SAR، غلظت یون کلر و غلظت یون سولفات روش RBF با مقادیر ریشه‌ دوم مربع میانگین خطا برابر 05/0، 33/0، 27/0 و 4/0 برای تخمین مکانی مناسب می‌باشد. در حالی‌که پارامترهای EC و TDS با روش وزن‌دهی عکس فاصله و مقادیر RMSE به‌ترتیب (62/84 و 36/56) بهتر تخمین شده‌اند. در مجموع، با مقایسه نقشه‌های تهیه شده برای پارامترهای سختی کل، هدایت الکتریکی، غلظت یون کلر، غلظت یون سولفات و نسبت جذبی سدیم مشاهده می‌شود که پهنه‌های مشخص شده برای این پارامترها تقریبأ از یک الگوی خاص پیروی کرده و میزان حداقل و حداکثر تمامی پارامترها در نواحی مشترکی از دشت واقع شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی دشت سمنان- سرخه با استفاده از روشهای زمین آمار

امروزه به­دلیل کمبود آب در کشور به­خصوص در مناطق بیابانی و نیمه­بیابانی، مدیریت بهینه و استفاده از منابع آب زیرزمینی لازم و ضروریست. در این پ‍ژوهش تغییرات پنج ویژگی هدایت­الکتریکی، کلر، غلظت املاح محلول، سدیم و سولفات آبهای زیرزمینی دشت سمنان در طول دوره آماری مورد مطالعه (از سال آبی 79-78 تا 89-88) مورد بررسی قرار گرفت. به­منظور انتخاب مدل مناسب برای برازش بر روی واریوگرام تجربی از مقدار ریشه ...

full text

بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی دشت سمنان- سرخه با استفاده از روشهای زمین آمار

امروزه به­دلیل کمبود آب در کشور به­خصوص در مناطق بیابانی و نیمه­بیابانی، مدیریت بهینه و استفاده از منابع آب زیرزمینی لازم و ضروریست. در این پ‍ژوهش تغییرات پنج ویژگی هدایت­الکتریکی، کلر، غلظت املاح محلول، سدیم و سولفات آبهای زیرزمینی دشت سمنان در طول دوره آماری مورد مطالعه (از سال آبی 79-78 تا 89-88) مورد بررسی قرار گرفت. به­منظور انتخاب مدل مناسب برای برازش بر روی واریوگرام تجربی از مقدار ریشه ...

full text

تغییرات زمانی و مکانی شوری آب زیرزمینی دشت ارومیه

روند تشدیدی کاهش سطح دریاچه ارومیه موجب پایین آمدن کیفیت آب، لب شور و غیرقابل برداشت شدن آن در چاه های حاشیه دریاچه شده است. از این نظر، تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات شوری سطح آب زیرزمینی دشت ارومیه در سه دوره زمانی انجام شد. برای ارزیابی شوری آب زیرزمینی، داده های مربوط به تعداد 57 چاه در سه مقطع زمانی1380، 1384 و 1387 بررسی و با استفاده از روش کریجینگ معمولی در محیط GIS و نرم افزارهای GS+ و...

full text

بررسی تغییرات مکانی نیترات در آب زیرزمینی دشت لردگان

آلودگی آب های زیرزمینی به نیترات یکی از چالش های مهم بهداشتی در دهه های اخیر است. پهنه بندی آلودگی به نیترات می تواند در مدیریت بهره برداری از منابع آب مفید باشد. هدف از انجام این پژوهش، عبارت از بررسی تغییرات مکانی تهیه نقشه های پهنه بندی نیترات و بررسی تغییر در الگوی مکانی و پهنه بندی نیترات در آبخوان دشت لردگان می باشد. برای این منظور، از 32 حلقه چاه کشاورزی در چهار نوبت در سال 1389 نمونه بر...

full text

گزارش فنی: تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای کیفیت آب زیرزمینی دشت مروست

این تحقیق با هدف بررسی تغییرات زمانی و مکانی کیفیت آب زیرزمینی دشت مروست به‌منظور استفاده در برنامه‌ریزی برای مدیریت این منابع صورت ­گرفت. به­ همین دلیل، داده­های کیفیت آب زیرزمینی دشت مروست شامل پارامترهای مجموع آنیون­ها و کاتیون­ها، درصد سدیم، Ca، Cl، EC، HCO3، K، Mg، Na، pH، SAR، SO4 و TH تهیه و با بررسی و بازسازی داده­های ناقص، دوره آماری 14 ساله از 1377 تا 1390 برای پژوهش انتخاب شد. برای ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 20

pages  115- 130

publication date 2019-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023