مقایسه شیوع اختلال ADHD(نقص توجه، بیش فعالی - تکانشگری، ترکیبی) در دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع ابتدایی ناحیه یک شهرستان اراک در سال تحصیلی 89- 1388

چکیده زمینه و هدف: هدف از اجرای پژوهش حاضر مقایسه شیوع اختلال ADHD(نقص توجه، بیش فعالی - تکانشگری، ترکیبی) در دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع ابتدایی ناحیه یک شهرستان اراک بوده است. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که به صورت مقطعی بر روی 2000 دانش‌آموز مقطع ابتدایی انجام گردید. در این پژوهش از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای و جهت جمع‌آوری داده‌ها از آزمون هوشی ماتریس‌های پیش رونده ریون (جهت بررسی هوش دانش‌آموزان)، پرسشنامه کانرز (دو فرم معلم و والدین) جهت بررسی اختلال ADHD، چک لیست شرح حال کودک (جهت جمع‌آوری اطلاعات دموگرافیکی دانش‌آموزان) و پرسشنامه تشخیصی K-SADS-E (جهت شناسایی هر چه دقیق‌تر اختلال ADHD) استفاده شده است. همچنین، داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از روشهای تحلیل آماری مربع- کا (جهت تعیین رابطه بین متغیرهای کیفی) و رگرسیون لجستیک (جهت بدست آوردن . O.Rیا نسبت شانس هر یک از عوامل) و با کمک نرم افزار SPSS 15 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: از 2000 دانش‌آموزی که در این مطالعه شرکت داشتند، 168 نفر آنها به یکی از انواع اختلال ADHD مبتلا بودند و یافته‌های حاصل از بررسی‌های انجام شده بر روی آنها نشان دادند که شیوع اختلال نقص توجه، 3/2 درصد (6/1 درصد در پسران و 9/2 درصد در دختران) شیوع اختلال بیش فعالی- تکانشگری، 5/3 درصد (9/3 درصد در پسران و 9/2 درصد در دختران) و شیوع اختلال ترکیبی، 7/2 درصد (4 درصد در پسران و 3/1 درصد در دختران) بوده است؛ و بین شیوع اختلال ADHD و هر یک از متغیرهای: جنسیت (001/0>p)، پایه تحصیلی ( 027/0>p) و میزان درآمد ماهیانه خانواده مبتلایان به اختلال ADHD رابطه معناداری وجود داشته است (019/0>p). اما بین میزان تحصیلات پدر و مادر، شغل پدر و مادر، سکونت در مناطق آلوده با فلزات سنگین، و نوع سکونت دانش‌آموزان با اختلال ADHD رابطه معناداری وجود نداشته است. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، به اداره آموزش و پرورش هر ناحیه توصیه می‌شود که با ارائه آموزش‌های ضمن خدمت به معلمان و همچنین آموزش والدین در خصوص شناسائی به موقع کودکان مبتلا به اختلال ADHD و ارجاع آنها جهت درمان، از شدت علایم و ایجاد مشکلات تحصیلی بعدی جلوگیری نمود. کلید واژه‌ها: اختلال نقص توجه، اختلال بیش فعالی- تکانشگری، اختلال ترکیبی، دانش‌آموزان ابتدایی، مقیاس درجه‌بندی کانرز (والدین و معلمین) وصول مقاله: 1/3/89 اصلاحیه نهایی: 14/1/90 پذیرش مقاله: 25/2/90