مقایسه تأثیر هشت هفته تمرین اینتروال شدید و ترکیبی قدرتی-استقامتی بر سطوح سرمی فاکتور رشدی فیبروبلاست-21 (FGF-21) در زنان دیابتی نوع دو

مقدمه: برنامه‌های مراقبت پرستاری دیابت نوع دو متنوعی همچون فعالیت ­بدنی منظم پیشنهاد شده ­است. هدف از این پژوهش تعیین تفاوت تأثیر هشت هفته تمرین اینتروال شدید و ترکیبی قدرتی-استقامتی بر سطوح سرمی فاکتور رشدی فیبروبلاست-21 (FGF-21) در زنان دیابتی نوع دو است.روش­کار: در این تحقیق نیمه تجربی 42 نفر از زنان دیابتی دارای اضافه­وزن با دامنه سنی 45-60 سال و قند خون ناشتای بزرگ‌تر 126 میلی‌گرم در دسی لیتر به‌ طور داوطلبانه انتخاب و به‌طور تصادفی در سه گروه تناوبی شدید (14N=)، تمرین ترکیبی (14N=) و کنترل (14N=) قرار گرفتند و به مدت هشت هفته تمرین کردند. گروه تناوبی شدید سه جلسه در هفته 4-10 تکرار آزمون وینگیت 30 ثانیه­ای بر روی ارگومتر را با تلاش حداکثر انجام دادند. گروه ترکیبی سه جلسه در هفته تمرین هوازی با 60 درصد حداکثر ضربان قلب و دو جلسه در هفته تمرین مقاومتی با 70 درصد یک تکرار بیشینه انجام دادند. گروه کنترل هیچ‌گونه فعالیت منظمی نداشتند. FGF21 زنان 24 ساعت قبل و بعد از اتمام دوره تمرینی از طریق خون‌گیری اندازه­گیری شد. جهت تعیین تفاوت­های درون­گروهی از آزمون t وابسته و جهت تعیین تفاوت­های میان گروه‌ها از روش آماری تحلیل کوواریانس استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان داد میزان FGF21 سرمی نیز در هیچ‌یک از گروه ­های تناوبی شدید، ترکیبی و کنترل تغییر معنی­ داری نداشت، ولی در گروه کنترل نزدیک به معنی­ داری بود (087/0P=)، همچنین، پس از هشت هفته تمرین با وجود افزایش میزان FGF21 در گروه تمرین تناوبی شدید و ترکیبی بین میانگین داده ­های پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه‌های تناوبی شدید (158/0 =P)، ترکیبی (279/0=P) و کنترل (834/0=P) اختلاف معنی­ داری وجود ندارد. نتایج مقایسه بین گروهی تفاوت معنی ­داری بین گروه­­ های تمرینی نشان نداد (819/0P=).  نتیجه­ گیری: با توجه به کارایی یکسان دیده شده بین دو مداخله ورزشی می­توان نتیجه گرفت که برنامه های مراقبت پرستاری برای بیماران دیابتی نوع دو می­تواند شامل این دو شیوه ورزشی با توجه به زمان در دسترس باشد. همچنین عدم معنی­داری را به‌ طورکلی، می­توان ناشی از کوتاه بودن طول دوره، سن آزمودنی ­ها و سطح آمادگی آن‌ها دانست، که با توجه به این موارد، نیاز به انجام تحقیقات طولی در این زمینه همچنان باقی است.