مقایسه تأثیر طب فشاری و لمس بر سردردهای ناشی از بی حسی اسپاینال پس از سزارین

مقدمه: سردرد پس از سوراخ شدن سخت شامه یکی از مشکلات شایع بی‌حسی نخاعی به ویژه در زنان تحت عمل جراحی سزارین است. بهتر است برای درمان اینگونه سردردها از روش‌های غیر دارویی استفاده شود. یکی از روش‌های کنترل غیر دارویی درد، استفاده از طب‌فشاری است، اما تاکنون تأثیر آن بر سردردهای پس از بی‌حسی اسپاینال بررسی نشده است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر طب‌فشاری و لمس بر سردردهای ناشی از بی‌حسی اسپاینال در زنان تحت سزارین انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده با گروه کنترل در سال 1394 بر روی 90 نفر از زنانی که برای بی‌حس کردن آن‌ها جهت عمل سزارین از روش بی‌حسی نخاعی نوع اسپاینال استفاده شده بود، در بیمارستان امیرالمومنین (ع) سمنان انجام شد. بیماران به طور تصادفی به گروه‌های طب‌فشاری، لمس و کنترل تقسیم شدند. شدت درد با استفاده از مقیاس اندازه‌گیری بصری شدت درد سنجیده شد. سپس تغییرات شدت درد قبل و بعد از مداخله اندازه‌گیری و ثبت گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن، کروسکال‌والیس، تی زوجی و آنووا انجام شد. میزان p کمتر از 01/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: میانگین نمره سردرد پس از بی‌حسی نخاعی قبل از مداخله در گروه کنترل 47/1±43/4، در گروه لمس 65/1±48/4 و در گروه طب فشاری 72/1±73/4 بود که تفاوت آماری معنی‌داری بین میانگین نمرات سردرد سه گروه مشاهده نشد (05/0p). همچنین پس از مداخله، میانگین نمرات سردرد گروه‌ طب‌فشاری در مقایسه با گروه لمس به طور معنی‌داری کاهش یافت (001/0>p). نتیجه‌گیری: طب‌فشاری در مقایسه با لمس، تأثیر بیشتری در کاهش شدت سردرد ناشی از بی‌حسی اسپاینال در زنان تحت عمل جراحی سزارین دارد. بنابراین پیشنهاد می‌شود از طب‌فشاری در کنار سایر درمان‌های مرسوم جهت کنترل و درمان اینگونه سردردها استفاده شود.