مقایسه آثار اقتصادی به‏کارگیری مالیات بر انتشار کربن و مالیات بر قیمت انرژی در اقتصاد ایران: رویکرد تعادل عمومی قابل محاسبه

مالیات‏های زیست‏محیطی شامل مالیات بر کربن و مالیات بر قیمت انرژی، علاوه بر هدف اصلی سیاست‌گذار، به شیوه‏ای متفاوت سایر متغیرهای اقتصادی را نیز متأثر می‏کنند. در این مقاله، اثر اعمال این دو نوع مالیات در دو سناریوی بازتوزیع و عدم بازتوزیع یکجای درآمد مالیاتی بین خانوارها، مورد سنجش قرار گرفته است. نتیجه شبیه‏سازی‏ها نشان می‌دهد این دو نوع مالیات بر قیمت‏های نسبی حامل‏های انرژی به شکل متفاوتی تأثیرگذارند. هر دو نوع مالیات باعث کاهش انتشار می‏شود اما مالیات بر کربن با اخذ مقادیر کمتر مالیات به ازای مقدار یکسان کاهش انتشار، از مالیات بر قیمت انرژی کاراتر است. هر دو نوع مالیات بدون بازتوزیع درآمد مالیاتی رفاه و بودجه مصرفی واقعی خانوار را کاهش می‏دهد اما در صورت بازتوزیع درآمد مالیاتی، این شاخص‏ها افزایش خواهد یافت. تولید ناخالص داخلی، در هر چهار سناریو کاهش می‏یابد شاخص قیمت مصرف‏کننده نیز در هر چهار سناریو با مقادیری متفاوت افزایش خواهند یافت. براساس یافته‏های این پژوهش، استفاده از مالیات بر کربن توأم با بازتوزیع درآمد، سیاستی مناسب برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‏ای و عمل به تعهدات بین‏المللی ایران است.