مقایسه‌ی شاخص بین‌المللی توسعه‌ی دولت الکترونیک بین مناطق جغرافیایی جهان

یکی از کارکردهای نوین سیاسی حکومت در عرصه­ی فضای مجازی شکل­دهی «دولت الکترونیک» است که حکومت مرحله به مرحله در شکل­گیری آن ایفای نقش می­کند. مسأله­ی این تحقیق این است که دولت الکترونیک در کدام مناطق توسعه­ی بیشتری یافته است؟ وضعیت دولت الکترونیک در ایران چگونه است و چه عواملی می­توانند تأثیر بیشتری در توسعه­ی دولت الکترونیک در ایران داشته باشند؟ در تحقیق حاضر سعی شده با استفاده از داده­های مربوط به «پیمایش دولت الکترونیک سازمان ملل متّحد» و با استفاده از آزمون­های آماری و نرم­افزار SPSS مناطق مختلف جهان با یکدیگر مقایسه شوند. این رتبه­بندی بر اساس «شاخص توسعه­ی دولت الکترونیک» انجام می­گیرد. نتایج تحقیق نشان می­دهد که شاخص توسعه­ی دولت الکترونیک در کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی و همچنین تا حدودی در کشورهای اروپای شرقی نسبت به سایر مناطق توسعه­ی بیشتری یافته است. البته لازم به ذکر است که کشورهایی از آسیای شرقی و غربی در لیست برترین کشورها از نظر شاخص توسعه­ی دولت الکترونیک حضور دارند، اما میانگین آسیا نسبت به اروپا و آمریکای شمالی بسیار پایین است که خود این امر نشان دهنده­ی شکاف دیجیتالی و فاصله­ی زیاد کشورهای آسیایی در توسعه­ی فضای مجازی است. کشورهای آفریقای سیاه بدترین وضعیّت را در این زمینه دارا هستند. فاصله­ی بین مناطق در شاخص­های خدمات آنلاین و زیرساخت­های مخابراتی بیشتر است و در زمینه­ی شاخص سرمایه­ی انسانی اختلاف مناطق کمتر است. نمره­ی ایران در شاخص خدمات آنلاین 33/0 است که نمره­ی بسیار پایینی است و نشان می­دهد که خدمات آنلاین در ایران هنوز جای پیشرفت بسیار دارد. نمره­ی ایران در شاخص زیرساخت­های مخابراتی 35/0 است که برابر با میانگین کشورهای آسیای شرقی است. نمره­ی ایران در شاخص سرمایه­ی انسانی 71/0 است که نمره­ی خوبی است و نشان­دهنده­ی جایگاه خوب ایران از نظر سرمایه­ی انسانی است و از میانگین همه­ی مناطق به جز اروپا بالاتر است. در نهایت با استفاده از پرسشنامه­ی محقق ساخته که پایایی و روایی آن در حد مطلوبی به دست آمد، نگرش دانشجویان و فارغ­التحصیلان رشته­ی جغرافیای سیاسی در رابطه با عوامل مؤثر در توسعه­ی دولت الکترونیک در کشور سنجیده شد. نتایج نشان داد که از نظر افراد مورد بررسی توسعه­ی خدمات آنلاین و زیرساخت­های مخابراتی بیش از توسعه­ی سرمایه­ی انسانی در توسعه­ی دولت الکترونیک نقش دارد.