مقایسة نتایج مدل ریاضی رسوبگذاری در مخزن سد علویان مراغه با داده‌های آبنگاری

رسوبگذاری در مخزن سد نه تنها سبب کاهش ظرفیت و عمر مفید مخزن می‌‌شود، بلکه ضمن ایجاد اشکالات عدیده در باز و بسته کردن دریچه‌های عمقی و نیمه عمقی سد، موجب افزایش سطح مخزن و مآلاً افزایش تبخیر و تلفات آب می‌شود. این مسائل، اهمیت بررسی پدیده انباشت رسوب در مخازن جهت پیش‌بینی نحوة توزیع رسوب و ارائه راهکارهای مدیریتی در کنترل مخازن را کاملاً مشهود می‌سازد. مدل‌های ریاضی یکی از ابزارهای مهم برای پیش‌بینی مقدار رسوبگذاری در مخازن سدهای ذخیره‌ای و برآورد عمر مفید آنهاست. این مدل‌ها مبتنی بر تحلیل معادلات حاکم بر پدیده‌های مؤثر در انتقال، توزیع، انباشت و آب شستگی رسوب می‌باشند. در مقالة حاضر، بعد از واسنجی مدل Gstars3.0 به کمک داده‌های آبنگاری مخزن سد علویان مراغه، نمودارهای حجم- سطح- ارتفاع و نحوه رسوبگذاری در مقطع طولی و مقاطع عرضی برای حالتهای بستر اولیه، آبنگاری شده و نتایج حاصل از تحلیل پدیده رسوبگذاری به کمک مدل برای یک دوره 50 ساله ترسیم و مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفته و عمر مفید مخزن برآورد شده است. نتایج محاسبات بیانگر آن است که پس از طی 50 سال، حجم رسوبات انباشته شده در مخزن به حدود 15 میلیون متر مکعب بالغ می‌شود که تقریباً معادل 25 درصد ظرفیت مفید مخزن است.