مفهوم «واقعیت» نزد موریس شلیک

author

  • محسن دنیوی دانشجوی دکتری فلسفه علم و فناوری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
Abstract:

آنچه همیشه درباره پوزیتیویست­های منطقی مورد توجه بوده است، وجوه معرفت­شناختی و روش­شناختی آنها بوده است. حال قصد داریم با توجه به چالش موریس شلیک و حلقه وین با متافیزیک، وجه هستی­شناختی اندیشه او را بازسازی کنیم.شلیک شناخت ما از «واقعیت»، و همچنین «جهان خارج مستقل از ما» را به دو قلمرو شناخت عرفی یا شناخت مورد نیاز در زندگی روزمره و شناخت علمی تفکیک می­کند. او با تکیه بر این تفکیک نشان می­دهد که چگونه مکتب پوزیتیویسم منطقی در هیچیک از این دو قلمروی شناختی، نیازمند مواجهه متافیزیکی با واقعیت و جهان خارج نیست. در این مقاله اولا به این مساله خواهیم پرداخت که تصور او از واقعیت و جهان مستقل از ما به عنوان مقولاتی هستی­شناختی چه بوده است؟ ثانیا، این تلقی از واقعیت بر روش­شناسی و معرفت­شناسی پوزیتیویسم­منطقی چه تاثیری داشته است؟

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل تطبیقی ادراک بدن‌مند نزد ملاصدرا و موریس مرلو-پونتی

در سپهر اندیشه، چه شرقی و چه غربی، ادراک و اندیشه بیش‌تر بر نفس و عقل محمول بوده و در این میان جسم همواره مورد کم‌لطفی یا غفلت واقع شده است. ملاصدرا با نظریه حرکت جوهری و مرلو‌-پونتی با پدیدارشناسی ادراک هر کدام نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای برای بدن‌مندی در فاهمه و ادراک قائل شده‌اند. حدوث جسمانی برای صدرا اولین گام در شکل­گیری شناخت است (جسمانیة ...

full text

مفهوم اگزیستانس نزد یاسپرس

در تاریخ فلسفه معمولاً کِیْر‌کِگُر را بنیان‌گذار فلسفه اگزیستانس می‌دانند. او این اصطلاح را که به معنای نحوه وجود خاص انسان است، در تقابل با اندیشه هگل وضع کرده‌است. با مروری کوتاه بر جدال فلسفی میان اندیشه کِیْر‌کِگُر و هگل سعی می‌شود از بعضی از ویژگی‌های مفهوم اگزیستانس پرده ‌برداشته شود. بعد از این، نوبت به شرح مفهوم "اگزیستانس" از نگاه یاسپرس می‌رسد. اگزیستانس تعریف‌ناپذیر است و در مفهوم نمی‌گنجد. ا...

full text

مفهوم و استعاره نزد دریدا

در این مقاله تفسیر و خوانشی از متن مهم دریدا درباره‌ی استعاره با عنوان «اسطوره شناسی سفید: استعاره در متن فلسفه» ارائه شده است. دریدا در این متن به مواجهه‌ی فلسفه با استعاره به منزله‌ی امری بیرونی نسبت به خود پرداخته و نتیجه گرفته است که فلسفه گرایش به درونی سازی هر امر بیرونی دارد. فلسفه با امر استعاری به عنوان چیزی برخورد کرده که باید بر آن تسلط پیدا کند. نتیجه این است که، وقتی در خود فلسفه ا...

full text

مفهوم زیبایی نزد توماس آکوئینی

توماس آکوئینی (1225 - 1274 م) در بخش‌های متعددی از کتاب‌های خود، به بررسی مفهوم زیبایی پرداخته است. او این اشارات را به صورت پراکنده و ضمنی مطرح کرده و کتاب یا فصل مستقلی در این خصوص تألیف نکرده است. اگرچه او بسیاری از تصوراتش در باب زیبایی را از پیشینیان خود اقتباس کرده، آن‌ها را به روش خود و در راستای نظریاتش درباره‌ی وجود و معرفت تفسیر کرده است. بحث از زیبایی در اندیشه‌ی آکوئینی در دو ساحت ز...

full text

مفهوم واقعیت در نگرش ویتگنشتاین

بررسی هر مفهومی در اندیشه ویتگنشتاین، ربط وثیقی به تاملات او درباره «زبان» دارد. بررسی مفهوم واقعیت نیز از این قاعده مستثنا نیست. به خصوص که واقعیت نزدیکترین مفهوم به زبان، به عنوان عنصر کلیدی در اندیشه ویتگنشتاین است و شاید بتوان سوال اصلی او را در هر دو دوره تاملاتش اینگونه صورت بندی نمود که «زبان چگونه واقعیت را برای ما بازمی نمایاند؟». در این مقاله تلاش کرده ام با اشاره ای مختصر به چا...

full text

مفهوم صدق نزد ویتگنشتاین

این مقاله به بررسی تلقی ویتگنشتاین از مفهوم صدق می پردازد و می­کوشد نشان دهد که برخلاف تفسیر رایج، ویتگنشتاین متقدم و متأخر دارای برداشتی یکسان از مفهوم صدق است. بنا بر آنچه خواهد آمد ویتگنشتاین در سراسر کار فلسفی خویش، «صدق»  را مفهومی زائد می­دانست و به همین دلیل از به دست دادن نظریه­ای در بارۀ صدق  خودداری کرد. در پایان نشان خواهیم داد که لازمۀ منطقی امتناع از صورتبندی نظری در باره «صدق»  در...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 1

pages  53- 68

publication date 2018-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023