مفهوم دوگانه ترکیب اصطلاحی «از بُنِ دندان»
author
Abstract:
در بیشتر فرهنگهای فارسی؛ اعمّ از فرهنگهای عمومی یا فرهنگ لغات و تعبیرات خاصّ یک اثر یا واژگان و اصطلاحات یک شاعر و نویسنده حتّی در شرحهایی که بر برخی از متون کهن نظم و نثر نوشته شده، ترکیب کنایی «از بن دندان» را به معنی «از صمیم دل، از دل و جان، و از روی میل و رغبت» معنی کردهاند؛ یعنی در حقیقت تنها به یک وجه از معنای آن توجّه داشتهاند. از آنجا که این مفهوم با توجّه به بافت جمله و انسجام معنایی در برخی بیتها و عبارتهای شرح شده، درست به نظر نمیرسید، به بررسی و استخراج نمونههایی مختلف از متون نظم و نثر کهن پرداخته شد. نتیجه حاصلشده از این پژوهش تبیین میکند که باید ترکیب کنایی مزبور را در عداد «اضداد» زبان فارسی به شمار آورد؛ زیرا در شاهد مثالها و نمونههای گردآوری شده برخلاف معنای غالب و رایج این ترکیب ـ با مفهومی متضاد مواجه میشویم که از دید فرهنگ نویسان و شارحان متون پنهان مانده است. در این کاربرد معنایی دوگانه، ترکیب کنایی «از بن دندان» به مفهوم «انجام کاری از روی اضطرار و ناچاری یا از سر طوع و تسلیم» به کار رفته است. این ترکیب از دید دستوری در حُکم قیدواره یا متمّم قیدی و گروه حرف اضافهای است
similar resources
بررسی مفهوم" انسان کامل »از دیدگاه عزیز بن محمد نسفی
اصطلاح « انسان کامل" یکی از اصطلاحات بسیار مهم و کلیدی عرفان اسلامی است کهنخستین بار محی الدین ابن عربی، از عارفان برجستۀ مسلمان قرن هفتم هجری آن را به کاربرده است . پس از ابن عر بی، شاگردان و پیروان مکتب عرفانی او، و نیز شخصیت های دیگریهمچون عبدالکریم گیلانی و عزیز بن محمد نسفی، به این مفهوم پرداختند و آن را به کمالخود پروردند . نسفی در آثار خود به طور مبسوط به آن پرداخته و انسان کامل را بر دو...
full textاصطلاحی ناکارآمد در فرهنگ شرق
یکی از عمیقترین نیازهای ما، حس هویت و تعلق است. پیوستگی انسان به منظر و چگونگی پیداکردن هویت در منظر و مکان یک نیاز مشترک میان انسانها است. لذا منظر آن چیزی که ما به سادگی میبینیم نیست، بلکه روش نگاه کردن است : ما با چشمانمان منظر را میبینیم ولی با ذهنمان آن را تفسیر میکنیم و ارزشها را با دلایل ناملموس (معنوی) به آن (منظر) نسبت میدهیم. بدین جهت منظر میتواند به عنوان یک ساختار فرهنگی که ...
full textحکومتهای قانون اساسیگرا: مطالعه قوانیناساسی و مفهوم آزادیهای دوگانه
با توجه به تحولات روابط اجتماعی در جوامع مدرن و بویژه اهمیت پیدا کردنِ محدودیت قدرت سیاسی حکومتها، حق حاکمیت مردم و حمایت از حقهای فردی و آزادیهای عمومی به عنوان مبانی قانون اساسیگرایی و حکومت قانون اساسیگرا، به نظر میرسد که لازم است دستهبندی جدیدی از قوانین اساسی که با حقوق اساسی مدرن و قانون اساسیگرایی سازگارتر است، ارائه شود. به همین لحاظ لازم است همه دستهبندیهای کلاسیک قو...
full textتعبیر رجالی ثقه معنای لغوی یا اصطلاحی؟
عتبار توثیقات موجود در اصول متقدّم و متأخّر رجالی شیعه به سبب عدم تدوین آنهاا در زمان حضور راویان، با شبهۀ حدسی بودن مواجه است که بر فرض قبول آن، باب علم توثیق "منسدّ" خواهد شد و عملاً بسیاری از روایات، از دایرۀ حجّیت و اعتبار بیرون خواهند رفت؛ حال آنکه با تکیه بر مبنای وثوق و اطمینان به آراء رجالی و اعتماد به قرائن، راویان بسیاری حتّی از سوی رجالیان متأخر قابلیّت توثیق مییابند. یکی از این قرائن، تو...
full textآسیب شناسی مفهوم وحدت اسلامی در قالب دوگانه فرقه گرایی و سکیولاریسم
مفهوم وحدت اسلامی، در تاریخ معاصر از شبهقارۀ هند برخاست و در نهایت، از طریق سید جمال در جهان اسلام گسترش یافت. این مفهوم همواره در چارچوب دوگانۀ مفهومی فرقهگرایی و سکولاریسم مورد خوانش و توجه قرار گرفته است. همین مسئله سبب شده که این مفهوم درست عکس کارکرد خود که ایجاد وحدت در بین فرق اسلامی برای غلبه بر عقبماندگی ناشی از استعمار و استبداد است، عمل کند. در این مقاله سعی بر آن است که زمینههای...
full textماهیت دوگانه در مفهوم سازی استعاری عشق در زبان فارسی: رویکردی شناختی
پژوهش حاضر به بررسی ماهیت دوگانه در مفهومسازی استعاری عشق در دو حوزهی عواطف و روابط انسانی در زبان فارسی با رویکردی شناختی و بر اساس نظریهی استعارهی مفهومی میپردازد. برای این مطالعه، 15 رمان فارسی از پایگاه دادگان زبان فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی انتخاب شد. برای انتخاب کلیدواژههای مرتبط با مفهوم عشق بهمنظور جستجو در پیکره نیز از پایگاه فارسنت آزمایشگاه پردازش زبان طبیعی ...
full textMy Resources
Journal title
volume 4 issue 1
pages 47- 60
publication date 2012-03-20
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023