مفهوم «خویشتن» در سنت فکری ملی گرا (مطالعۀ موردی: کسروی و شادمان)
Authors
Abstract:
مسئلۀ «خویشتن» و کیستی «ما» در برابر دیگری غرب یکی از مباحث عمدۀ مورد توجه روشنفکران ایران معاصر بوده است. با رجوع به آثار روشنفکرانی که در زمینةاین حوزۀ موضوعی قلم زدهاند، مشخص میشود که آنان با دیدگاههای گوناگونی که هر کدام از «سنتِ» فکری خاصی نشأت گرفته است، دربارة «خویشتنِ ایرانی» به بحث نشستهاند. هدف این مقاله، واکاوی مفهوم «خویشتن» از دیدگاه «سنتِ» فکری ملیگراست که بهطور خاص در آرای دو تن از متفکران ایرانی معاصر، احمد کسروی و فخرالدین شادمان متجلی است. بدین ترتیب، پرسش اساسی این مقاله، این است که روشنفکرانِ «سنتِ» فکری مذکور چه تصوری از مفهوم «خویشتن» داشتند و با توجه به کدام زمینههای اجتماعی و نظری به این تصور رسیده بودند؟ فرضیۀ مقاله عبارت است از اینکه در «سنت» فکری ملیگرا، تعریف روشنفکران از مفهوم «خویشتن» براساس بازخوانی آموزههای فکری و میراث معنوی «ما» در محدودۀ ایران و براساس مشترکاتی همچون زبان فارسی شکل میگیرد و روایتهای آنان از زندگیِ «خویشتن ایرانی» مبتنی بر روایتهای تاریخی ایران است. نوشتار حاضر، در دو بخش اصلی شکل یافته است. در محور نخست با توجه به تقدم زمانی دوران زندگی و همچنین فضل تقدم، به تبیین نظرهای سید احمد کسروی و در محور دوم به بررسی آرای سید فخرالدین شادمان پرداختهایم. در پایان نیز جمعبندی مباحث و نتیجهگیری پرسش و فرضیۀ مقاله آورده شده است.
similar resources
مفهوم گرایی در معماری (بررسی تطبیقی ویژگی ها معماری مفهوم گرا در مقایسه با هنر مفهوم گرا در دوران معاصر)
full text
بازگشت به خویشتن به مثابۀ سنت برساخته (بررسی موردی آرای جلال آلاحمد)
یکی از مهمترین دغدغههای روشنفکران دهۀ 40 و 50ش. در ایران مفهوم بازگشت به خویشتن بود که چنین دغدغهای بهوفور در آثار جلال آلاحمد، شریعتی، فردید و نصر به چشم میخورد. در همین زمینه باید پرسید: بازگشت به کدامین خویشتن؟ در مقابل، این بازگشت از یک سو، به معنای نفی حال و از سوی دیگر، به معنای بازگشت به گذشته است. با وجود این، چنین بازگشتی متضمن دو پیشفرض است: اولاً دلالت بر آگاهی نسبت به میراث گذ...
full textتقابل اجتهاد سنت گرا و نوگرا
چگونگی و میزان نقش و جایگاه مردم در اِعمال حاکمیت و تصدی حکومت از مسائل چالش برانگیزی است که همواره مورد بحث و گفت وگوی فقها بوده و هست. این مناظرۀ فقهی از بحث دربارۀ مبانی این نقش آغاز می شود و تا مفاهیم و آثار و لوازم آن را دربرمی گیرد. تأسیس حکومت جمهوری اسلامی ایران نقطه عطف توجه دوبارۀ اندیشمندان به این موضوع است. از همنشینی جمهوریت و اسلامیت گرفته تا قائل شدن جایگاه محوری برای آرای عمومی و...
full textتأملی در معنا و مفهوم سنت و آموزش هنر
جهان سنت، به دوره ی پیشامدرن اطلاق می شود که در آن مفاهیم معنوی و معرفت دینی، در همه ی نسوج جهان پیرامون رسوخ داشت. در این جهان علم و فنون خود را ذیل تعالیم آسمانی دین اعتبار می بخشیدند، ارتباط و پیوستگی خود را با وحی الهی، به عنوان کلیدی ترین استوانهی دین حفظ می کردند و به واسطهی قرابت با آن معنا میگرفتند. آموزش هنر نیز از مسایل بنیادین جهان سنتی همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده ...
full textمفهوم عرفانی نور و ظل در قرآن و سنت
«نور» بهمعنای «واضح بودن و واضح ساختن»، بهترین کلیدواژه برای شناخت خدا و چگونگی ارتباط ساحت ربوبی با ماسویالله است. در قرآن کریم، خدای متعال صریحاً با نام «نور» یاد شده است: «اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْض» (نور: 35)، و در روایتی از امام حسین(ع) آمده است که وجود واجب تعالی، آنقدر ظاهر و واضح است که شامل و جامع تمام مراتب ظهور و وضوح میباشد. «آیا برای مظاهر، درجهای از ظهور هست که برای خود تو نب...
full textMy Resources
Journal title
volume 47 issue 1
pages 119- 137
publication date 2017-03-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023