مفهوم حریّت از منظر روحانیت صدر مشروطه؛ مطالعه تطبیقی نظرات شیخ فضل الله نوری، میرزای نائینی، شیخ ابراهیم زنجانی و اسدالله خرقانی

Authors

  • محمود نقدی پور گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
Abstract:

     ظهور مدرنیته غربی و دول اروپایی به عنوان منادیان ترقی و پیشرفت در سده هجدهم و حضور افکار نوگرایانه غربی در کشورهای اسلامی به ویژه ایران، سبب واکنش جامعه ایرانی و رهبران آن گردید. مباحث نوین در حوزه سیاست و به تبع آن مفاهیمی نظیر آزادی، برابری و مشروطیت از مهمترین نمودهای پیشرفت و مدرنیته غربی بود که جدال­های نظری را به ویژه در نزد روشنفکران و علما در پی داشت. بحث آزادی که در غرب نوعی برون­رفت از قیود مذهبی- سیاسی کلیسا و شاه بود، در ایران به معنای قانون، برابری، ضدبردگی، ضدخودکامگی شاه و غیره تعبیر شد و از آنجایی که این مفهوم (آزادی) در ایران از سوی طیف خاصی تبلیغ و ترویج می­شد، واکنش­های متفاوتی را (له یا علیه) برانگیخت. روحانیون به عنوان رهبران سنتی جامعه ایرانی از نخستین کسانی بودند که تلاش کردند تا موضع خود را نسبت به این مفاهیم مشخص نمایند. در این راستا پرسش اصلی مقاله حاضر این است که روحانیت صدر مشروطه چه موضعی در قبال مفاهیم غربی نظیر آزادی اتخاذ کردند؟ فرضیه پژوهش اذعان دارد که واکنش روحانیت به این مفاهیم، طیفی از مخالفت تا طرفداری سرسخت را دربر می­گیرد. در میانه طیف هم، کسانی بودند که نه به رد و نه تأیید کامل آن پرداختند، بلکه تلاش کردند با تفسیری دینی، آن را در درون متون دینی جستجو کرده و مصادیق دینی آن را مشخص نمایند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شیخ فضل الله نوری، میرزای نائینی، تضاد یا سوء تفاهم

full text

شیخ فضل الله نوری انقلابی عصراستبداد، اصلاح گر عصر مشروطه

full text

بررسی تطبیقی حق و تکلیف از دیدگاه شیخ فضل الله نوری و علامه نائینی

برای گذار از جامعه ای که دچار بحران شده است صاحب نظران آن جامعه باید مبانی لازم برای تحول و توسعه را ترسیم و ابلاغ نمایند. یکی از پایه های توسعه نیز تشخیص و تمیز حق و تکلیف در جامعه است که عمدتاً مورد غفلت واقع می شود. در این مقاله به مقایسه مبانی حق و تکلیف از دیدگاه شیخ فضل الله نوری و علامه نایینی پرداخته شده است؛ حق و تکلیف حاکم نسبت به مردم و حق و تکلیف مردم نسبت به حاکم. هدف از این مقایسه،...

full text

تحلیل مفهوم دولت مشروطه(با تأکید بر نظرات شیخ فضل الله نوری)

شکل گیری نهضت مشروطه و در پی آن بر پایی نظام مشروطه پارلمانی در ایران، نقطه عطفی در تاریخ این مرز و بوم به شمار می آید چرا که نظریه دولت مشروطه گامی به سوی تحدید قدرت سیاسی پادشاه با محوریت پارلمان می باشد. در بررسی نظریه دولت مشروطه در ایران و نظریات مطرح شده در پیرامون آن علی الخصوص نظریات شیخ فضل الله نوری در این خصوص شاهد بروز پاره ای منازعات در برداشت از برخی مفاهیم هستیم که مهمترین این مف...

بررسی مقایسه ای دیدگاههای شیخ فضل الله نوری و میرزای نائینی در جنبش مشروطیت ایران

از انجائیکه در جنبش مشروطیت نقش اول و اساسی را علما برعهده داشتند و توانستند با رهبری دیدگاههای خود جنبشی را علیه حکومت استبدادی قاجار بوجود بیاورند. لذا در این راستا شناخت کافی از مبانی نظری و تئوریک و بررسی مقایسه ای از دیدگاههای دو روحانی سرشناس شیخ فضل الله نوری و میرزای نائینی که بعضا در بین نویسندگان و پژوهندگان مورد اختلاف نظر بوده و برداشتهای متفاوتی از دیدگاههای آنان وجود دارد .

شیخ فضل الله نوری انقلابی عصراستبداد، اصلاح گر عصر مشروطه

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 44

pages  21- 36

publication date 2019-08-23

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023