مفهوم‌سازی پدیدارشناسانه هسته نهادی برنامه‌ریزی فضایی راهبردی کیفیت محیطی روستاهای شهرستان کازرون

Authors

  • علی عسگری دانشیار، گروه مدیریت بحران، دانشکده هنرهای آزاد و مطالعات حرفه‌ای، دانشگاه یورک، یورک، کانادا.
  • علی پورقیومی دانش‌آموخته دکترا، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
  • علی گلی دانشیار، گروه جامعه‌شناسی و برنامه‌ریزی اجتماعی، دانشکده مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
  • مهدی پورطاهری دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
Abstract:

پژوهش کنونی به دنبال مفهوم‌سازی هسته نهادی با رویکردی استفهامی - قیاسی در برنامه‌ریزی فضایی کیفیت محیطی روستاهای سُمغان و مُله‌انبار است. خط‌مشی‌های برنامه‌ریزی در این سکونتگاه‌ها بدون مشارکت بهره‌وران و بیشتر از بالا به پایین بوده که پیامدهای اجرای این سیاست‌ها بی‌توجهی به بن‌مایه درونی جریان‌های فضای زیست (شهروندان، فعالیت و کسب‌وکارها) با کیفیت محیطی پایین بوده است. همچنین تخصص‌محوری و بخشی‌نگری در برنامه‌ریزی‌ توسعه پایدار فضایی روستاهای مزبور و وجود رویکرد غالب کالبد‌ی که به جریان‌های اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی و اکولوژیکی توجه لازم نداشته‌اند. هدف از انجام این پژوهش تدوین فرآیند مفهوم‌سازی هسته نهادی کیفیت محیطی برنامه‌ریزی فضایی بر پایه رویکرد مشارکتی و ذی‌نفعان روستایی است. این پژوهش که به روشی کیفی و رویکردی پدیدارشناسی در دو روستای سُمغان و مُله‌انبار و با مشارکت 42 تن از ذی‌نفعان این دو روستا با توجه به تجربه‌های زیسته آن‌ها به این موضوع پرداخته است که در طی پژوهش با تمرکز بر گروه‌های‌ روستایی و آیین و الگوهای رفتاری زندگی روزانه آن‌ها در قالب کارگاه‌های مشارکتی و با روش گلوله‌‌برفی به مطالعه کیفیت محیطی پرداخته است، افزون بر آن در چهارچوب این دو رویه روش برنامه‌ریزی از رویکردهای ارزیابی مشارکتی کیفیت محیطی، ارزیابی مشارکتی ارتباطات روستایی به تحلیل مفهوم‌ها پرداخته شد که با ابزارهایی مانند مصاحبه، بحث گروهی در چهارچوب مفاهیمی با 9 مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و 9 کارگاه مشارکتی به سرانجام رسیده است که هسته‌ نهادی آن از دیدگاه مشارکت‌کنندگان تعریف روستا، کیفیت ارزش‌ها، دانش، راهبری، برنامه‌ریزی راهبردی، یکپارچگی، پیوندهای روستایی شهری و حقوق شهروندی تعیین گردید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

برنامه راهبردی مخاطرات محیطی در روستاهای جنوب شرقی دریاچه ارومیه (مطالعه موردی:روستاهای بناجوی غربی شهرستان بناب)

افزایش جمعیت و فعالیت‌های آن از یک سو، گسترش شهرهای بزرگ، تغییرات اقلیمی از سوی دیگر باعث خشک شدن دائمی یا فصلی دریاچه‌ها و تالاب‌ها شده و درنتیجه سبب تجمع کانی‌های تبخیری به‌ویژه نمک در این دریاچه‌ها شده است که این امر اثرات زیست‌محیطی گسترده‌ای روی شهرها و روستا و مناطق کشاورزی خواهد گذاشت و تحلیل و کاهش آسیب‌پذیری روستاها و شهرها در برابر مخاطرات طبیعی به حوزه مهم و گسترده‌ای در سپهر برنامه‌...

full text

تبیین پیامدهای مکانی-فضایی گردشگری بر روستاهای شهرستان رضوانشهر

نواحی روستایی با کارکردهای مختلف، شبکه­ای به هم پیوسته از تعامل بین انسان و محیط هستند که در طی زمان و متأثر از عوامل و نیروهای درونی و بیرونی دچار تغییر و تحولات می شوند که این امر طی دو فرآیند مبتنی بر حرکت طبیعی (ارگانیگ) و برنامه ریزی از پیش اندیشیده شده اتفاق می‎افتد. در دهه های اخیر توسعه فعالیت های خود جوش گردشگری یکی از عوامل مهم در تغییر و تحول سکونتگاه های روستایی بوده است که این فعال...

full text

تحلیل فضایی اثرات ماسه های روان در روستاهای شهرستان هیرمند

در سال های اخیر، کاهش یا توقف جریان آب ورودی رودخانه هیرمند به سیستان، موجب وقوع خشکسالی های پی در پی، خشک شدن تالاب هامون، تشدید خشکی محیط، کاهش پوشش گیاهی و افزایش فرسایش خاک شده است. این عوامل در کنار وزش بادهای 120روزه، شرایط مناسبی را جهت افزایش طوفان های گرد و غبار و حرکت ماسه های روان به سوی روستاهای شهرستان هیرمند مهیا نموده است. بروز این پدیده ها، چالش-های متعددی را بر ابعاد اقتصادی، ا...

full text

برنامه‌ریزی راهبردی توسعه ی گردشگری در شهرستان کازرون (با استفاده از تکنیک‌های سوات و باتلر)

چکیده گردشگری به‌عنوان دومین صنعت درآمد‌زای جهان بعد از نفت با‌توجه به اثرات مثبت اقتصادی- اجتماعی فراوانی که دارد توانسته تحولی شگرف در عرصه‌ی ساختاری- کارکردی سکونت‌گاه‌های انسانی اعم از نواحی شهر‌ها و روستا‌ها داشته باشد. این صنعت که از آن به‌عنوان «امید‌بخش‌ترین راهبرد توسعه‌ی کشور‌های جهان سوم» یاد می‌شود، اگر با برنامه‌ریزی و مدیریت یکپارچه‌ی منطقه‌ای و ملی همراه باشد؛ می‌تواند زمین...

full text

مدیریت زیست محیطی منابع آب روستاهای شهرستان رباط کریم

ازآنجائیکه تأمین آب شرب سالم و بهداشتی از ابعاد کمی و کیفی یکی از مهمترین رسالت های دستگاه های حاکمیتی در کشور می باشد،لذا با توجه به موقعیت اقلیمی کشور ما درپهنه نیمه خشک با بارش کمتر از250 میلیمتر و برداشتهای بی رویه از سفره های آبهای زیرزمینی و کاهش نزولات جوی و بهره برداری بی رویه از منابع آب در سنوات گذشته در بخشهای مختلف(صنعت،خدمات،کشاورزی و...)سبب شده است که تأمین آب شیرین برای شرب با چا...

full text

تبیین پیامدهای مکانی-فضایی گردشگری بر روستاهای شهرستان رضوانشهر

نواحی روستایی با کارکردهای مختلف، شبکه­ای به هم پیوسته از تعامل بین انسان و محیط هستند که در طی زمان و متأثر از عوامل و نیروهای درونی و بیرونی دچار تغییر و تحولات می شوند که این امر طی دو فرآیند مبتنی بر حرکت طبیعی (ارگانیگ) و برنامه ریزی از پیش اندیشیده شده اتفاق می‎افتد. در دهه های اخیر توسعه فعالیت های خود جوش گردشگری یکی از عوامل مهم در تغییر و تحول سکونتگاه های روستایی بوده است که این فعال...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 2

pages  234- 249

publication date 2020-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023