معضل مشاهده‌ناپذیرها دفاعی از تمایز مشاهده‌پذیر/ مشاهده‌ناپذیر ون فراسن

Authors

Abstract:

چکیده ون فراسن در تجربه‌گرایی برساختی قصد دارد بر مبنای تمایز معرفت‌شناختی پایه بین هویات مشاهده‌پذیر و هویات مشاهده‌ناپذیر، از تمایزهای معرفت‌شناختی صدق/کفایت تجربی و باور معرفتی/پذیرش پراگماتیک، دفاع کند. عده‌ای از منتقدان، صرف نظر از مخالفت یا موافقت با این دو تمایز معرفت‌شناختی، با تمایز معرفت شناختی پایۀ مذکور مخالف‎اند. گرچه خود ون فراسن در همدلی با این منتقدان و با گریزی زبان‎شناختی، مبهم بودن محمول مشاهده‌پذیر را برای برخی از هویات چون مولکول می‌پذیرد، بدون ارائۀ معیاری روشن، هویاتی چون الکترون را قطعاً مشاهده‌ناپذیر می‎داند و بر تمایز پایۀ یادشده پافشاری می‌کند. ما قصد داریم استدلال کنیم که بر پایۀ محدودیت معرفت‎شناسانۀ ادراک (بینایی) و معیار وجود یا عدم وجود مرجع قابل مشاهده با چشم نا‌مسلح، می‌توان از تمایز معرفت‌شناختی پایۀ مزبور دفاع کرد. لذا منتقدان ون فراسن برای انکار تمایزهای معرفت‌شناسانۀ صدق/کفایت تجربی و باور معرفتی/پذیرش پراگماتیک، باید به ادلۀ دیگری غیر از انکار تمایز معرفت‌شناختی بین هویات مشاهده‌پذیر و هویات مشاهده‌ناپذیر متوسل شوند.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

معضل مشاهده ناپذیرها دفاعی از تمایز مشاهده پذیر/ مشاهده ناپذیر ون فراسن

چکیده ون فراسن در تجربه گرایی برساختی قصد دارد بر مبنای تمایز معرفت شناختی پایه بین هویات مشاهده پذیر و هویات مشاهده ناپذیر، از تمایزهای معرفت شناختی صدق/کفایت تجربی و باور معرفتی/پذیرش پراگماتیک، دفاع کند. عده ای از منتقدان، صرف نظر از مخالفت یا موافقت با این دو تمایز معرفت شناختی، با تمایز معرفت شناختی پایۀ مذکور مخالف‎اند. گرچه خود ون فراسن در همدلی با این منتقدان و با گریزی زبان‎شناختی، مبه...

full text

ون فراسن و تجربه گرایى برسازنده

بس ون فراسن در سال 1980 کتاب تصویر علمى را در دفاع از تجربه گرایى و مخالفت با واقع گرایى علمى منتشر کرد. ادعاى او این است که رویکرد ارائه شده بدیلى قابل قبول براى واقع گرایى است و پذیرش آن به لحاظ معرفت شناختى مخاطرات کمترى دارد. عنوانى که وى براى رویکرد خود برگزیده است، یعنى تجربه گرایى بر سازنده، گویاى این امر است که وى علاوه بر پایبندى به تجربه گرایى، رهیافتى را در قبال ساختار نظریه هاى علمى...

full text

ون فراسن و براهین رئالیسم علمی

یکی از دامنه دارترین بحث ها در فلسفه علم، بحث رئالیسم علمی است. رئالیست ها معتقدند که فقط با اعتقاد به واقع نمائی علم می توان به توجیه فلسفی و تاریخی قابل قبولی از سیر علم و فعالیت علمی دست یافت. درمقابل، آنتی رئالیست ها درصدد آنند تا با اشاره به مشکلات برداشت رئالیستی از علم، نشان دهند که برداشت های بدیل و به تعبیر دقیقتر، مناسب تری نیز وجود دارد. یکی از این برداشت ها برداشت تجربه گرایان قائل ...

full text

جزمیت یا عقلانیتِ رویکرد تجربی ون فراسن؟

کتاب رویکرد تجربی از آثار متأخر ون فراسن است که در آن هم بیان جدیدی از تجربه گرایی ارائه می کند و هم به تبیین نسبت آن با علم و دین می پردازد. رویکرد تجربی ون فراسن، که وجه بارز آن نگرشی منفی به متافیزیک است، قرار است در کنار معرفت شناسی جدید وی با عنوان اراده گرایی، که یک رویکرد غیرجزمی به عقلانیت است، دیدگاهی منسجم را نتیجه دهد. هدف مقالۀ حاضر این است که نشان دهد،این انسجام پایدار نیست؛ زیرا ر...

full text

ون فراسن و تجربه گرایی برسازنده

بس ون فراسن در سال 1980 کتاب تصویر علمی را در دفاع از تجربه گرایی و مخالفت با واقع گرایی علمی منتشر کرد. ادعای او این است که رویکرد ارائه شده بدیلی قابل قبول برای واقع گرایی است و پذیرش آن به لحاظ معرفت شناختی مخاطرات کمتری دارد. عنوانی که وی برای رویکرد خود برگزیده است، یعنی تجربه گرایی بر سازنده، گویای این امر است که وی علاوه بر پایبندی به تجربه گرایی، رهیافتی را در قبال ساختار نظریه های علمی...

full text

نگاهی ارزیابانه به «تجربه گرایی برساختی» ون فراسن

ون فراسن از زمان نگارش کتاب تصویر علمی واقع گرایی علمی را به باد انتقاد گرفته و تجربه گرایی برساختی خود را به عنوان جانشینی مناسب برای آن ارائه کرده است. او با تمسک به این آموزۀ تجربه گرایی که «تجربه یگانه منبع ما برای شناخت جهان است» هر گونه آگاهی از سطح مشاهده ناپذیر جهان طبیعت را ناممکن اعلام می کند. ون فراسن اعتقاد واقع گرا ها به صدق (تقریبی) نظریه های علمی را فاقد هر گونه مبنای معرفتی می د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 20

pages  45- 64

publication date 2015-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023