معرّفی و بررسی نسخۀ خطّی«صحیفۀ شاهی(تقویم المکاتیب)»
Authors
Abstract:
نسخههای خطّی، گنجینههای گرانبهای هر ملّتی است.کشور ما به دلیل داشتن پشتوانۀ فرهنگی قوی ، در این زمینه بسیار غنی است.نسخ خطّی بسیاری به زبان فارسی کتابخانههای ایران و جهان نگهداری میشود.این نسخهها در زمینۀ علوم گوناگونی نگاشته شده است. منشآت و ترسّل یکی از گونههای رایج در تاریخ ادب فارسی و عنوان عمومی آثار و کتابهایی است که دربرگیرندۀ منشور یا فرمان، اخوانیات، جوابیات، سلطانیات، سوگندنامهها و عهدنامهها، فتحنامهها یا شکستنامهها است. عصر تیموری یکی از درخشانترین و پُررونقترین دوران منشآتنویسی است. در این دوره، انشاءِ منشآت و ترسّلات گوناگون، مقیاس و معیاری برای سنجش مایههای سخنشناسی و ذوق به شمار میرود. منشآت صحیفۀ شاهی یا تقویمالمکاتیب عنوان یکی از منشآت عصر تیموری است که به همّت ملّا حسین واعظ کاشفی سبزواری دبیر و منشی دربار سلطان حسین بایقرا و مؤلّف کتب بی شماری از قبیل جواهرالتّفسیر، انوار سهیلی، روضه الشّهدا و ... تدوین شده است. نسخههای خطّی این کتاب در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران و کتابخانۀ مَلِک و چندین کتابخانۀ دیگر نگهداری میشود. با توجّه به اهمیّت ادبی و تاریخی کتاب صحیفۀ شاهی در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی انجام پذیرفته، ضمن نگارش مقدّمهای در تاریخ مراسلات و معرّفی نسخههای خطّی این اثر، بر احیای یکی از مواریث تاریخی و ادبی کشور تأکید شده است.
similar resources
معرفی و بررسی کهنترین نسخۀ شناختهشدۀ قرّةالعین (کتاب امثال و حکم)
قرّةالعین یا قرّةالعیون یکی از متون کهن فارسی است که در زمینۀ تطبیق امثال عربی و فارسی با یکدیگر و نیز با آیات قرآن نگارش شده است. از بعضی قراین بر میآید که نگارش این اثر در حدود نیمۀ دوم سدۀ ششم، احتمالًا به دست نویسندهای به نام قاضی اوش به رشتۀ تحریر درآمده است. از این کتاب نسخ زیادی در کتابخانههای مختلف دنیا باقی مانده است که تا چندی پیش، قدیمیترین آنها را نسخۀ مورّخ 7...
full textمعرفی نسخۀ خطی مجمعالشعرا و شاعران ناشناختۀ آن
نسخههای خطی گنجینههای ارزشمندی است که از جایگاه ویژهای در معرفی و حفظ فرهنگ و تمدن هر کشوری برخوردار است؛ زیرا این نسخ بهطور مستقیم نشاندهندۀ اندیشه و دیدگاه حاکم بر یک ملت و قوم در ابعاد مختلف است. یکی از این گنجینهها نسخۀ خطی مجمعالشعرا اثر امیر رستم خوریانی متعلق به قرن نهم هجری است و شامل 25800 بیت از شعر شعرا بر اساس حروف الفباست و بهصورت تکنسخه در کتابخانۀ مجلس به شمارۀ ...
full textبررسی نسخۀ چاپی التوسل الی الترسل بهاءالدین بغدادی و معرفی نسخ نویافته
التوسل الی الترسل تألیف بهاءالدین محمدبن مؤید بغدادی، نمونهای فاخر از انشای فارسی در قرن ششم هجری و از مهمترین منشأت باقی مانده از متون کهن است که به دلایلی از جمله پختگی نثر و دربر داشتن اطلاعات مهم تاریخی در شمار متون باارزش و اسناد مهم تاریخی قرار میگیرد. این کتاب تا کنون یکبار و آن هم در سال 1315 از روی دو نسخۀ خطی قدیمی به تصحیح زنده یاد احمد بهمنیار منتشر شد که به واسطۀ برخی ن...
full textمعرفی نسخۀ خطی تذکرة الشعرای محفوظ در کتابخانۀ وزیری یزد
رویکرد اصلی مقالۀ حاضر این است که یکی از میراثهای ادبی زبان و ادب فارسی، یعنی تذکرة الشعرا، را به دوستداران فرهنگ و ادب معرفی کند و گردوغبار گذشت زمان و بیتوجهی اهل ادب را از چهرۀ آن بزداید و با ارائۀ گزارشی از ساختار و محتوای آن، گامی هرچند کوتاه، در زنده نگه داشتن یکی از آثار گرانسنگ عرصۀ زبان و ادب فارسی بردارد. نسخۀ خطی این کتاب در بخش نسخ خطی کتابخانۀ وزیری یزد به شمارۀ 2604 نگه...
full textمعرفی و بررسی نسخۀ خطی دیوان غزلیات عالِمی دارابجردی، شاعر قرن دهم هجری
مولانا میرزا سهراب عالمی دارابجردی متوفای 975 هجری قمری، از شاعران عهد شاه طهماسب صفوی است. دیوان غزلیات برجایمانده از وی نسخهای منحصربهفرد است و با شمارۀ 6/290 در کتابخانۀ ملی ایران نگهداری میشود. میراث مکتوبی که در عهد صفویان بر جای مانده، بسیار است. عالمی دارابجردی در قرن دهم میزیسته و سبک ادبی رایج در آن دوره، مکتب وقوع است؛ لیکن شیوۀ بیان وی در غزلسرایی به شیوۀ شاعران ماقبل خود، بهو...
full textمعرفی و تحلیل انتقادی نسخۀ خطی لیلی و مجنون میرزا عصمت الله مخدوم
یکی از نظیرهگویان نظامی در حوزۀ لیلی و مجنون سرایی، شاعری به نام میرزا عصمتالله مخدوم معروف به قاضی میرعابد بدخشانی، از شعرای گمنام افغانستان و ناحیۀ بدخشان در سدۀ سیزدهم هجری است که منظومۀ لیلی و مجنون را در سال 1239 هجری قمری به رشتۀ نظم کشیدهاست. از این اثر در ایران تنها یک نسخۀ خطی موجود است که تاکنون نیز معرفی نشدهاست. بررسی این نسخه نشان میدهد شاعر تحت تأثیر نظامی بودهاست و داستان...
full textMy Resources
Journal title
volume 11 issue 40
pages 117- 138
publication date 2019-06-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023