معرفی منظومة «منوهر و دمالت» اثر ظهیرکرمانی

نسخ خطی، میراث فرهنگی ملت‌ها و نشان‌‌دهندة تلاش مردم یک کشور در گردآوری و حفظ دستاوردهای فکری، علمی و تاریخی آن سرزمین هستند. این پژوهش به معرفی منظومة ناشناختة «منوهر و دمالت» (مجمع‌البحرین) ظهیر کرمانی اختصاص دارد. این اثر تاکنون تصحیح و چاپ نشده‌است. اصل داستان هندی بوده و سراینده در آن، یکی از افسانه‌‌های پنجگانه و مشهور هندی به‌نام «منوهر و دمالت» را به نظم درآورده‌است. تاکنون پنج نسخه از این منظومه در کتابخانه‌‌های مجلس و آستان قدس رضوی معرفی شده که در بین آن‌ها نسخة 15927 کتابخانة مجلس با نسخ دیگر تفاوت‌های فراوانی دارد. ظهیر در بخش حماسی از شاهنامۀ فردوسی و در بخش غنایی از لیلی و مجنون نظامی تأثیر پذیرفته‌است. در پایانِ برخی بخش‌ها، غزل‌هایی کوتاه در اوزان هزج، خفیف و متقارب آمده که با تخلص شاعر پایان یافته‌‌اند. در این مقاله، به روش توصیفی و با کمک منابع کتابخانه‌‌ای، ضمن پرداختن به موضوعات برجسته در متن داستان، به معرفی منظومه پرداخته‌‌ایم. معرفی منظومه «مجمع‌البحرین» علاوه‌بر نشان‌دادن جایگاه ادبی این اثر، در تبیین گسترة زبان فارسی در شبه‌قاره نیز مؤثر خواهد‌بود.