معرفی برخی ویژگیهای بوم‌شناختی و جنگل‌شناسی مناطق جنگلی استان کرمانشاه

Authors

  • احمد توکلی عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه.
  • یحیی خداکرمی کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه
Abstract:

تنوع اقلیم‏، گیاه و خاک در طی تحولات بوم‌شناختی، اکوسیستمهای پیچیده‌ای را در زاگرس ایجاد نموده است. از جمله تنوع تیپهای مختلف جنگلی از شمال تا جنوب این مجموعه بیانگر آن می‌باشد. باتوجه به اهمیت و نقش مهمی که این اکوسیستم در اهداف دراز مدت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی کشور دارد ایجاب می‌کند که این منطقه به‌صورت همه جانبه مورد مطالعه و تحقیق قرار گیرد. از طرفی بررسی روابط بین پوشش گیاهی و مشخصه‌های بوم‌شناختی حاکم بر منطقه می‌تواند به شناخت بهتر مجموعه منتهی گردد. بررسی تک بوم‌شناختی گونه‌های درختی، درختچه‌ای و علفی در این جنگلها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با استفاده از نقشه اقلیم تهیه شده به روش دومارتن اصلاح شده، محل پراکنش جنگلهای استان در اقلیمهای مختلف از طریق تطبیق این نقشه با نقشه‌های توپوگرافی و جنگل گردشی تعیین گردید و مشخصه‌های‌ گونه‌های‌ درختی،‌ درختچه‌ای و علفی، برخی از خصوصیات‌ ادافیکی‌ و‌‌‌‌‌‌‌ ویژگیهای‌ ظاهری‌ منطقه ‌در 126 قطعه نمونه‌ 500 مترمربعی (ماکروپلات) و 630 قطعه‌ نمونه‌ 1×5/1 متری‌ (میکروپلات) مطالعه شدند. لازم به ذکر است که قطعات نمونه مذکور بر روی خطوط موازی‌ و ‌با فاصله‌ ارتفاعی100 متری از همدیگر واقع بودند. با اجرای این طرح، مناطق آماربرداری براساس مؤلفه‌های مورد نظر تحقیق، بر روی جهتهای شیب غالب منطقه با رعایت حداقل فاصله 1000 متری بین قطعات نمونه روی خطوط آماربرداری تعیین شدند که بدین ترتیب 13 منطقه جنگلی در 6 اقلیم عبارتند از: باینگان و گهواره با اقلیم مرطوب سرد, اسلام‌آباد غرب, داربادام و ژئومرگ با اقلیم نیمه مرطوب سرد, تازه‌آباد با اقلیم خیلی مرطوب سرد, قلاجه با اقلیم نیمه مرطوب فراسرد, جوانرود با دو اقلیم مرطوب معتدل و مرطوب سرد و بالاخره 5 منطقه چهارزبر, هرسم, سرونو, سرپل ذهاب و قیماس با اقلیم نیمه خشک سرد. همچنین مشخص گردید: - بیشترین تعداد پایه درختی و درختچه‌ای در هکتار را منطقه هرسم با اقلیم نیمه خشک سرد و کمترین تعداد پایه در منطقه قلاجه با اقلیم نیمه مرطوب فرا سرد قرار دارد. - بیشترین ئعداد پایه‌های دانه زاد در هکتار را منطقه تازه‌آباد با اقلیم خیلی مرطوب سرد و کمترین این تعداد را منطقه سرونو داراست. - بیشترین میزان درصد تاج پوشش جنگلی در اقلیم مرطوب سرد جوانرود و کمترین آن در اقلیم مرطوب معتدل همین منطقه است. بنابراین به‌طور کلی می‌توان چنین استنباط نمود که نه تنها مشخصه‌های وابسته به ویژگیهای آب و هوایی و خاک جهت ایجاد محیطی که شرایط رویشگاهی مناسب را برای گسترش و استقرار تشکیلات گیاهی به مفهوم مجموعه رستنی‌هایی که منظره گیاهی یک منطقه را تشکیل می‌دهند نقشی اساسی دارد، بلکه انسان نیز در جنگلهای منطقه مورد مطالعه با دخالتهای تخریبی از قبیل استفاده ناصحیح از جنگل به‌عنوان عرصه‌ای جهت دامداری سنتی (رواج دامداری غیر محدود کم هزینه کنترل نشده)، محلی برای تهیه چوب جهت مصارف سوختی و منبعی که تأمین کننده اراضی زراعتی در توسعه کشاورزی دیم است در به هم زدن کلیماکس، تغییر بیوسنوز و به‌ویژه تغییر شکل و ترکیب گونه‌ای جنگلهای دانه زاد اولیه به جنگلهای شاخه‌زاد جست گروهی، بسیار مؤثر بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

معرفی مناطق امیدبخش کانه‌زایی قیرطبیعی در زون شک‌میدان (استان کرمانشاه)

کانه‌زایی قیر طبیعی در زون شک‌میدان به‌عنوان مستعدترین زون کانه‌زایی قیرطبیعی ایران عمدتاً به میزبانی بخش انیدریتی سازند آسماری (بخش کلهر) و سازند گچساران روی داده است. به‌منظور معرفی مناطق امیدبخش کانه‌زایی قیرطبیعی در زون شک میدان ابتدا زون مذکور به سه زیر بخش تقسیم و ادامه مطالعات اکتشافی در این سه زیربخش صورت پذیرفت. در پردازش‌های دورسنجی نخست سعی شد تا محدوده های لیتولوژیکی مشخص و واحد‌های ...

full text

شناسایی و معرفی توده‌های جنگلی طبیعی استان تهران

با گسترش شهرها و مراکز سکونتی، بسیاری از اجتماعات گیاهی محو و نابود می‌شوند. نمونه بارز این موضوع در ارتفاعات استان تهران مشهود است. در حالی‌که مساحتی کمتر از 5 درصد سطح حوزه‌های کوهستانی شمالی استان تهران را توده‌های درختی و درختچه‌ای تشکیل می‌دهد، همین سطح ناچیز نیز با خطر جدی تجاوز و تخریب روبه‌روست. به نظر می‌رسد گسترش شبکة جاده‌های ارتباطی در البرز، افزایش تقاضای زمین در مناطق ییلاقی و افز...

full text

شناسایی و معرفی توده های جنگلی طبیعی استان تهران

با گسترش شهرها و مراکز سکونتی، بسیاری از اجتماعات گیاهی محو و نابود می شوند. نمونه بارز این موضوع در ارتفاعات استان تهران مشهود است. در حالی که مساحتی کمتر از 5 درصد سطح حوزه های کوهستانی شمالی استان تهران را توده های درختی و درختچه ای تشکیل می دهد، همین سطح ناچیز نیز با خطر جدی تجاوز و تخریب روبه روست. به نظر می رسد گسترش شبکة جاده های ارتباطی در البرز، افزایش تقاضای زمین در مناطق ییلاقی و افز...

full text

ارزیابی عوامل ژئوپلیتیکی، تهدیدها و مخاطرات مناطق مرزی استان کرمانشاه

مرزها از مفاهیم دائمی و ماندگار در جغرافیای سیاسی ‌می‌باشند و نقش مهمی در زندگی اجتماعی- اقتصادی ساکنان پیرامون خود دارند. مرز میان دو کشور ایران و عراق همواره در شکل‌دهی به مناسبات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم مرزنشین نقش اساسی داشته است. این مرز گاهی زمینۀ تنش و زمانی نیز زمینۀ همکاری دو کشور را فراهم ساخته است. استان کرمانشاه با بیش‌از 3۷۰ کیلومتر مرز بین‌المللی مشترک با کشور عراق، ...

full text

معرفی کنه گال مهره‏ای نارون (Aceria campestricola (Frauenfeld) (Acari.: Eriophyidae و برخی ویژگیهای زیستی آن در استان گیلان

کنه‏های خانواده اریوفیده از آفات مهم درختان و درختچه‏های جنگلی و زینتی در استان گیلان هستند. این کنه‏ها علاوه بر تغذیه از شیره گیاهی باعث ایجاد بدشکلی در اندامهای گیاهی و انتقال عوامل بیماریزا به گیاهان مورد حمله می‏شوند. طی بررسیهای بعمل آمده در سالهای 1379 و1380 جهت جمع‏آوری و شناسایی کنه‏های گالزای استان گیلان، از روی درختان نارون گونه خسارت‏زایی به نام کنه گال مهره‏ای نارون Aceria campestri...

full text

بررسی برخی ویژگیهای رویشگاهی و جنگلشناسی سرخدار (taxus baccata l)(مطالعه موردی؛ منطقه آزر رود، شیرگاه)

اکثر رویشگاه های سرخدار در دنیا به علل مختلف تخریب شده است، اما بعضی از رویشگاه های آن در جنگل های شمال ایران هنوز هم در شرایط خوبی به سر می برند. هدف از این تحقیق، بررسی برخی ویژگی های رویشگاهی و خصوصیات مهم جنگل شناسی، از جمله زادآوری و تأثیر درختچه های پرستار بر آن، در ذخیره گاه سرخداری گزو، منطقه لفور (شهرستان شیرگاه) است. بدین منظور، پارسل 44 به مساحت 46 هکتار مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج ...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 4

pages  582- 557

publication date 2004-12-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023