مطالعۀ گمنامی در روابط اینترنتی و عوامل جامعه‌شناختی مؤثر بر آن

یکی از امکاناتی که اینترنت در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد، امکان پنهان‌کردن هویت در این فضا و ایفای نقش‌های متعدد است. هدف پژوهش حاضر ارائۀ توصیف و تبیینی از رابطۀ گمنامی در صحنۀ مجازی با ویژگی‌های فردی و محیطی در آن صحنه با استفاده از نظریۀ نمایشی گافمن و ترکل است. روش پژوهش، پیمایش و جامعۀ آماری، همۀ دانشجویان دانشگاه گیلان است که با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای و تصادفی ساده، 372 نفر به­عنوان نمونه انتخاب شدند. براساس یافته­ها، پسران بیش از دختران و دانشجویان با پایگاه تحصیلی پایین‌تر بیش از دانشجویان با پایگاه تحصیلی بالاتر به گمنامی در روابط اینترنتی تمایل دارند و این رابطه ازنظر آماری نیز معنا‌دار است؛ همچنین افزایش متوسط ساعات کاربرد اینترنت در هفته، استفاده از سایت­های همسریابی، وبلاگ، چت­روم و محدودیت­های سنتیِ مرتبط با برقراری دوستی با جنس مخالف، رابطۀ معنا­داری با گمنامی در روابط اینترنتی داشته‌اند. در مجموع، متغیرهای پایگاه تحصیلی و محدودیت­های سنتی 5/41 درصد از تغییرات متغیر گمنامی در روابط اینترنتی را تبیین می­کنند. متغیر پایگاه تحصیلی رابطۀ منفی و متغیر محدودیت­های سنتی رابطۀ مثبتی با میزان گمنامی در روابط اینترنتی داشته­اند. این نتایج نشان می‌دهند کاربران اینترنت برای کاستن از بار محدودیت‌های سنتیِ مرتبط با ایجاد روابط در صحنۀ واقعی، ازطریق گمنامی در صحنۀ مجازی، به­عنوان کنشگری فعال ایفای نقش می‌کنند.