مطالعۀ گرانیت‌های ائوسن نوع S در کمپلکس دگرگونی حلقوی چاپدونی (شمال‌شرق استان یزد، ایران مرکزی)

کمپلکس دگرگونی حلقوی ائوسن چاپدونی در بخش غربی بلوک پشت بادام قرار دارد. این کمپلکس دربردارندۀ میگماتیت، گنیس، آمفیبولیت، مرمر، میکاشیست و گرانیتوییدهای متنوّع است. در بخش‌های میانی این کمپلکس (کلوت چاپدونی) یک واحد گرانیتی با سنّ ائوسن وجود دارد که سایر واحد‌های سنگی را قطع کرده است. این واحد گرانیتی، کانی‌های پلاژیوکلاز (An9Ab87Or4)، فلدسپار پتاسیم (ارتوکلاز)، کوارتز، گارنت شکل‌دار (Alm77Sps13Prp9Grs1)، زیرکن، آپاتیت، فیبرولیت سیلیمانیت و مسکوویت را دارد. بررسی‌های پترولوژی و ژئوشیمیایی نشان‌دهندۀ ماهیت کالک‌آلکالن، طبیعت پرآلومین و نوع S بودن گرانیت‌های مورد مطالعه است. در نمودارهای به‌هنجار‌سازی نسبت به کندریت، آنومالی منفی Eu و مقدار کم عناصر خاکی نادر به‌خوبی مشخّص است و در نمودارهای به‌هنجارسازی نسبت به پوستۀ قاره‌ای و شیل‌های آمریکای شمالی فقیرتر‌بودن این سنگ‌ها از نظر بسیاری از عناصر کمیاب واضح است. این گرانیت‌ها حاصل جایگیری ماگمای برگرفته از گوشته در زیر پوستۀ قاره‌ای، تشکیل کمپلکس دگرگونی حلقوی در ترازهای بالایی پوسته و ذوب سنگ‌های رسوبی پوستۀ قاره‌ای هستند. سنگ مادر این گرانیت‌ها سنگ‌های رسوبی غنی از رس با مقدار کم پلاژیوکلاز و مقدار تقریباً پایین CaO/Na2O بوده است.