مطالعۀ هیدرولیک جریان در سازۀ ترکیبی سرریز- دریچه با سرریز مرکب دایره‌ای– ذوزنقه‌ای- مستطیلی

سرریزهای لبه­تیز مرکب اغلب برای اندازه­گیری دامنه­ای وسیع از جریان و با دقت مناسب در کانال‌های روباز به­کار گرفته می­شوند. اما در مواردی­که آب انتقالی حاوی مواد رسوبی و شناور باشد، مشکلاتی در نحوۀ عملکرد آنها ایجاد می­شود. با ترکیب دریچه و سرریز مرکب، می­­توان تا حدی این مشکل را برطرف کرد. هدف از این پژوهش، بررسی خصوصیات هیدرولیکی سرریز و سرریز – دریچه با سه مقطع مرکب دایره­ای- ذوزنقه­ای- مستطیلی در سه بازشدگی مختلف دریچه برابر 5/1، 3 و 5/4 سانتی­متر است. آزمایش­ها در یک فلوم مستطیلی به طول 12 متر و عرض نیم متر اجرا شد. نتایج بررسی­ها نشان می­دهد که بر اساس داده­های آزمایشگاهی، ضریب دبی جریان در سرریز­های لبه تیز مرکب، در محدودۀ 58/0 تا 85/0 و در سرریز- دریچه مرکب، در محدودۀ 38/0 تا 78/0 است. به­ازای بار آبی معین با افزایش بازشدگی دریچه، دبی عبوری افزایش ولی ضریب دبی جریان کاهش می­یابد. همچنین، مقادیر محاسباتی و مشاهداتی ضریب دبی جریان بر اساس معیارهای ارزیابی، ضریب تبیین (R2)،و جذر میانگین مربعات خطای نرمال شده (NRMSE) که به­ترتیب برابر 96/0 و 06/0 محاسبه شدند، مقایسه گردیدند. نتایج به­دست آمده نشان می­دهد که استفاده از ترکیب خطی روابط جریان در سرریز و سرریز-دریچه مرکب دایره­­ای - ذوزنقه­ای – مستطیلی می­دهد با دقتی قابل قبول ضریب دبی جریان را برآورد کند.