مطالعۀ تطبیقی اوصاف شیء در مسئولیت مدنی ناشی از اشیا در حقوق ایران و فرانسه

فعل ناشی از اشیا مانند فعل زیان‌بار انسان می‌تواند موجب مسئولیت کسانی شود که آن‌ها را در اختیار دارند. قانون مدنی فرانسه در زمان تصویب خود، اصل کلی مسئولیت ناشی از اشیا را پیش‌بینی نکرد و تنها در مواد 1385 و 1386، مسئولیت خسارات ناشی از حیوانات و ساختمان‌ها را لحاظ نمود. اما در اواخر قرن نوزدهم، بر مبنای تفسیر بند 1 مادۀ 1384 این قانون، این اصل در قلمرو مسئولیت قرار گرفت. در حقوق ایران نیز مواد 333، 334 قانون مدنی، همچنین موادی از قانون مجازات اسلامی مانند 511، 512، 514، 515، 518، 522، 528 و 534 و مادۀ 1 قانون بیمۀ اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیۀ موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث به شناسایی این مسئولیت پرداخته است؛ بدون آنکه به اوصاف شیء در ایجاد مسئولیت بپردازد. هدف از تنظیم این مقاله آن است که با مطالعۀ تطبیقی بیان گردد. در مسئولیت شیء، تفاوتی نمی‌کند شیء جان‌دار یا بی‌جان، خطرناک یا غیرخطرناک، منقول یا غیر‌منقول و ساکن یا متحرک باشد؛ حتی ضرورتی ندارد شیء از جانب انسان هدایت و اداره شده باشد و در صورت وجود ارکان مسئولیت مدنی، فعل زیان‌بار شیء می‌تواند سبب مسئولیت دارندگان آن‌ شود.