مطالعه‏ ی زمینه ‏ایی عملکرد جوانان شهر یزد: کنشگر در کشاکش ساخت و برساخت فضای اجتماع

توسعه‌­ی هر جامعه‌ای بدون مشارکت اعضای آن امکان‌پذیر نخواهد بود. از طرفی این مشارکت بدون حمایت و پشتیبانی ساختار اجتماعی، عملی و موفق نخواهد گردید. لذا پژوهش حاضر، قصد دارد فرایند و نحوه­‌ی شکل­گیری تعاملات روزمره و مشارکت­ اجتماعی جوانانِ شهر یزد را بازخوانی و نوع مراوده­ و عمق ارتباطات این افراد را در فضای شهری و محله­­‌ی مسکونی به تصویر کشد. از این جهت برای تشریح و تفسیر امر مزبور، مطالعه‌­ی کیفی مبنای این پژوهش قرار گرفت و روش‌شناسی آن بر اساس رویکرد تفسیری پیکربندی و مبتنی بر پاسخ‌گویی به سوالات و اهداف در طراحی روش‌شناسی، نظریه زمینه‌ای استفاده شد که با رویکرد عینی‌گرایی اشتراوس و کوربین، روایت‌­ها تحلیل گردید. جامعه­‌ی هدف پژوهش، جوانان شهر یزد بودند که 20 نفراز آنان به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبه­‌ی عمیق، اطلاعات مورد نیاز اخذ گردید. مصاحبه­‌های صورت گرفته حولِ دو مبحث اصلی فضای شهری و محله­‌ای و چگونگی حضور مصاحبه­شوندگان در هریک از این دو میدان بوده است. مبتنی بر نتایج تحقیق، فضای تعاملی در این دو عرصه­، حاصلِ تلفیقی از صفات فردی مصاحبه‌شوندگان که رنگ و بویی از بی‌تفاوتی، بی­‌مسئولیتی، عدم توجه به محیط اطراف و ... داشته و همچنین ویژگی­‌های ساختاری چون نقش مسلط و محاط‌کننده، فقدان انعطاف، بی­توجه به کنشگر و ... در شکل­‌گیری و برساخت پدیده­ مرکزی پژوهش، نقش دوگانه­ و یکسانی را ایفا کرده‌­اند. به دیگر سخن می‌­توان گفت نحوه‌­ی مشارکت و شکل حضور این افراد در فضای اجتماع نه تنها منتسب به صفات فردی آن­‌ها، بلکه تا حد قابل توجهی، ترجمان عملکرد ساختار جامعه و به نوعی بازنمای مناسبات عاملیت و ساختار و بازگو کننده­ی رابطه­‌ی این دو بوده است. از این رو "انجماد اجتماعی" در جایگاه پدیده مرکزی پژوهش، حاصل فضای دوآلیته‌ی بی­‌تفاوتی اعضای مشارکت‌­کننده و یکه­‌تازی ساختار جامعه، بوده است.