مطالعه کتیبه ها و آرایه های تزیینی مسجد جامع خوارزمشاهی گناباد

Authors

زینب خلوصی راد سایر

علیرضا شیخی استادیار دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر تهران

Abstract:

مسجد جامع گناباد، یکی از سه مسجد باقیماندهی دوایوانی خراسان به سبک رازی و از یادگارهای عصر خوارزمشاهی است. تزیینات این مسجد، شامل آجرکاری در تزیینات هندسی، کتیبه و گچبری در تزیینات گیاهی است. مقاله حاضر به تببین تزیینات آجری و گچبری و مطالعه آرایه‌ها و تحلیل بصری کتیبههای ایوان جنوبی مسجد پرداخته است. حروف و کلمات کتیبه‌های مسجد جامع گناباد در قالب چه ساختار و نظامی و بر چه مبنایی طراحی شده‌اند؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و در این راستا از منابع میدانی و کتابخانه‌ای بهره برده شده است. در طراحی این کتیبه‌ها، یکدستی حروف و آرایهها در سطح کتیبه نسبت به تزیینات حاشیه وحدت در کتیبه ایجاد نمودهاست. در این سیر، سادگی عناصر نوشتاری در شکل حروف، حضور عناصر ریزاندام در قسمت بالای کتیبه برای تعادل بهتر در تمام سطوح کتیبه، ضخامت یکنواخت حروف، تناسب حروف با نوار کتیبه، فواصل متناسب حروف در هرسه کتیبه به این وحدت و هماهنگی یاری رسانده است. از سویی دیگر با بررسی کتیبه‌ها، مجموعه‌ای از الفبای کوفی مسجد جامع گناباد بدست آمده که هنر معاصر ایران می‌تواند از این میراث ارزشمند هنری و معنوی، در آثار سنتی و ملی بهره گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

مسجد جامع تبریز و شرح کتیبه های آن

full text

بررسی کتیبه های تاریخی مجموعه نطنز و مسجد جامع نائین

این مقاله فاقد چکیده میباشد.

full text

کتیبه کاشی منار مسجد جامع دامغان

این مقاله فاقد چکیده میباشد.

full text

بررسی کتیبه های برج سه گنبد و مسجد جامع ارومیه

برج آجری سه گنبدِ شهر ارومیه از بناهای ارزشمند قرن ششم هجری است. این بنای استوان ه ا ی شکل که سردری مزین به نقوش زیبا و تزیینات آجرکاری و کتیبه های آجری دارد، از بناهای شاخص این دوره است. در قسمتِ ورودی این برج، کتیب ههایی به خط کوفی و تراشیده شده از آجر، نقش بسته است. در قسمت پایانی کتیبۀ دورِ سردر، تاریخ محرم ۵۸۰ قمری نوشته شده است. مسجد جامع نیز یکی دیگر از آثار معماری ارزشمند ارومیه است. از مش...

full text