مطالعه ژن عامل رونویسی متصل‌شونده به عناصر پاسخ‌دهنده به تنش کم آبی در برخی ارقام گندم نان ایران

پروتئین عامل رونویسی متصل‌شونده به عناصر پاسخ‌دهنده به تنش کم آبی، یکی از عوامل مهم رونویسی است که در بسیاری از گیاهان نقش کلیدی را در تحمل‌پذیری به تنش‌های محیطی ایفا می‌کند و تنها ویژۀ عالم گیاهی است. تنش اسمزی از قبیل خشکی، شوری و سرما، یکی از مهم‌ترین تنش‌هاست. این پروتئین به عناصر پاسخ‌دهنده به تنش‌های اسمزی متصل شده، باعث بیان چندین ژن می‌شود که در نهایت با اعمال تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک باعث ارائه پاسخ مناسب به تنش محیطیِ اعمال شده می‌شود. خصوصیت اصلی این ژن، داشتن توالی حفاظت شده با نام ناحیه AP2 است که محصول آن به صورت پروتئین، به توالی خاصی از DNA متصل می‌شود. جداسازی و تعیین خصوصیات قسمتی از ژن این عامل مهم رونویسی از ارقام گندم نان امید، سرداری و زرین که بومی یا کشت‌شونده در ایران بوده، به ترتیب نیمه حساس، مقاوم و نیمه مقاوم به سرما هستند، صورت گرفت. استخراج DNA و mRNA، ساخت cDNA، طراحی پرایمرهای اختصاصی، PCR، الکتروفورز، عبور از ستون به منظور خالص‌سازی نمونه‌ها و تعیین توالی DNA، به شناسایی توالی‌های این ژن در ارقام مذکور منجر شد. تجزیه و تحلیل‌های مختلف بیو‌انفورماتیک نشان داد که آن‌ها دارای ناحیه AP2 بوده و متعلق به زیر خانواده عامل رونویسی متصل‌شونده به عناصر پاسخ‌دهنده به تنش کم آبی متعلق هستند. این توالی‌ها با شماره‌های دسترسی FC556848، FC556849 و FC55685 در بانک جهانی ژن (NCBI) به ثبت رسید.