مطالعه ویژگی‌ها وشکل‌گیری حباب‌ها در هنگام فوران واحد اسکوری آتشفشان دماوند

Authors

  • بهمن رحیم‌زاده دانشجوی دکترا، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
  • شیما رنجبر کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
  • فریبرز مسعودی دانشیار، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
Abstract:

اسکوری‌ها یکی از مواد آذرآواری سازنده آتشفشان دماوند هستند.کانی‌های اصلی موجود در واحد اسکوری به‌ترتیب فراوانی شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن و الیوین است. در این مطالعه، فرایند تشکیل حباب‌ها در هنگامفوران اسکوری‌های آتشفشان دماوند با استفاده از روش توزیع اندازه حباب‌ها و با محاسبه فراوانی، سهم حجمی، مدل‌سازی سه بعدی، هسته‌بندی و رشد حباب‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. حباب‌ها در سه بعد عمود بر هم (X, Y, Z) از سنگ اسکوری منطقه به طور کمی اندازه‌گیری و نتایج ابعاد مختلف با یکدیگر مقایسه شدند. در مجموع در سه بعد  16830 حباب (X=7357, Y=5385, Z=4088) رسم و شمارش شد.سهم حجمی حباب‌ها در سه بعد به‌ترتیب(X=47.21, Y=40.27,Z=40.01)درصد محاسبه شد. شکل سه‌بعدی حباب‌ها با استفاده از محاسبه سه قطر عمود بر هم بازسازی شد. بهترین میانگین نسبت ابعاد برای هر وجه برابر با (X=1:1:4,Y=Z=1:1:3.4) اندازه‌گیری شد و شکل رسم شده در هر 3 وجه یک بیضوی‌گون است که طول قطر کشیده آن (L) تقریبا" 4 برابر دو قطر دیگر (I, S) است. راستای L همان راستای عمود بر سطح است که کمترین فشار به ماگما وارد می‌شود و حباب‌ها توانایی رشد 4 برابری را در آن راستا داشته‌اند. وجود سه قله در نمودار پراکندگی فراوانی اندازه حباب‌ها، نشان‌دهنده سه رخداد هسته‌زایی مجزاست(F1, F2, F3) که توزیع پلی‌مدال تا نمایی را برای حباب‌های موجود در اسکوری‌های دماوند پیشنهاد می‌کند.در آتشفشان دماوند سه نسل حباب در سه رخداد هسته‌زایی تشکیل شده است که به ترتیب از نسل اول تا سوم چگالی هسته‌بندی افزایش و رشد حباب‌ها کاهش یافته است. شکل این سه نسل حباب در سه وجه اسکوری دماوند همانند است  و  نسبت میانگین 1:1:3.7 دارد که یک شکل بیضی‌گون است. نسل اول  حباب‌ها در آشیانه ماگمایی و نسل دوم در هنگام صعود ماگماتشکیل شده‌‌اند. نسل سوم ممکن است در میان حباب‌های بزرگ‌تر پیشین و یا در آخرین مرحله بیرون‌ریزی ماگما از دودکش آتشفشانی تشکیل شده باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر زلزله بر آتشفشان منطقه مورد مطالعه آتشفشان دماوند

چکیده وقوع حوادث و بلایایی طبیعی را می توان از مهم ترین دغدغه ها و نگرانی های زندگی بشر به خصوص مردم کشورهای در حال توسعه دانست. بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی سازمان های جهانی طی بیست سال گذشته بیش از سه میلیون نفر در اثر بلایایی طبیعی در جهان جان خود را از دست داده اند و زندگی بیش از یک میلیارد نفر تحت تاثیر خود قرار داده است. زمین لرزه بعنوان یکی از مخربترین بلایایی طبیعی شناخته می شود. ...

جوان‌ترین فعالیت آذرآواری درآتشفشان دماوند، نمونه‌ای از یک فوران ساب‌پلینی با ارتفاع ستون فوران در استراتوسفر

آتشفشان لایه‌ای(استراتوولکان) دماوند در طول فعالیتش به‌طور متناوب فوران­های انفجاری پر قدرت داشته است و مواد حاصل از آن به‌گونه­هایی متفاوت نهشته شده­اند. بیشترین نهشته­های آذرآواری ریزشی و جریانی دماوند عموما در خاور دماوند دیده می­شوند و گاه تا فاصله 20 کیلومتری از قله در معرض نمایش هستند. مهم‌ترین دلیل گسترش بیشتر مواد آذرآواری در خاور دماوند این است که به هنگام فوران انفجاری این آتشفشان محو...

full text

چینه‌شناسی آتشفشانی و مراحل مختلف فوران آتشفشان تفتان

آتشفشان تفتان در جنوب خاوری ایران، در استان سیستان و بلوچستان و حدود 100 کیلومتری جنوب -  جنوب خاوری شهر زاهدان و 45 کیلومتری شمال خاش قراردارد.  از دیدگاه زمین‌شناختی، این آتشفشان در انتهای زون ساختاری فلیش نهبندان - خاش و شمال زون مکران واقع شده است. تاکنون مطالعات چینه‌شناسی آتشفشانی جامعی در مورد  این آتشفشان انجام نشده است. چینه‌شناسی تفتان را به طور کلی می‌توان به سه بخش، سنگ‌های قدیمی‌تر...

full text

دیرینه مغناطیس آتشفشان دماوند در طی نیم میلیون سال گذشته

آتشفشان دماوند در طی تاریخ فعالیت‌‌‌‌‌‌های خود تحت‌ تاثیر فعالیت‌‌‌‌‌‌های زمین‌ساختی منطقه‌‌ای نیز بوده است. فوران‌‌‌‌های متوالی دماوند در حضور میدان مغناطیسی وقت، این امکان را فراهم آورده است که بتوان از جهت‌‌‌‌‌های مغناطیسی ضبط شده درون گداز‌‌‌های بر هم نهشته ، تاریخچه میدان مغناطیسی زمین را در بازه فعالیت‌‌‌‌‌های دماوند بررسی و همچنین حرکت‌‌‌‌‌های زمین‌ساختی آتشفشان دماوند را با استفاده از ج...

full text

دیرینه مغناطیس آتشفشان دماوند در طی نیم میلیون سال گذشته

آتشفشان دماوند در طی تاریخ فعالیت های خود تحت تاثیر فعالیت های زمین ساختی منطقه ای نیز بوده است. فوران های متوالی دماوند در حضور میدان مغناطیسی وقت، این امکان را فراهم آورده است که بتوان از جهت های مغناطیسی ضبط شده درون گداز های بر هم نهشته ، تاریخچه میدان مغناطیسی زمین را در بازه فعالیت های دماوند بررسی و همچنین حرکت های زمین ساختی آتشفشان دماوند را با استفاده از جابه جایی ظاهری قطب های مغناطی...

full text

مطالعه تغییر شکل منطقه البرز مرکزی با استفاده از روش آنالیز تغییرشکل هندسه ذاتی و مشاهدات ژئودزی ماهواره ای

آتشفشان دماوند با ارتفاعی بالغ بر ۵۶۷۰ متر پدیده منفردی است که برروی البرزمرکزی بنا شده است. مطابق با تقسیمات بین المللی آتشفشان شناسی، آتشفشانهای با سن کمتراز ۱۰۰۰۰ سال "آتشفشان فعال و با خطر فوران بالقوه" تلقی می شوند. پس دماوند یک آتشفشان فعال است. بدین منظور در این مطالعه با توجه به احتمال فوران آن و با استفاده از روش آنالیز تغییر شکل هندسه ذاتی سطح، به بررسی وضعیت ژئودینامیکی البرز مرکزی پ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 92

pages  11- 22

publication date 2014-09-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023