مطالعه عوامل مؤثر بر اجرای دوره‌های همگانی آموزش آزاد درون‌خطی (موک) در آموزش عالی (پژوهش آمیخته)

زمینه و اهداف: پژوهش حاضر باهدف شناسایی عوامل مؤثر بر اجرای دوره­های همگانی آموزش آزاد درون‌خطی (موک) در آموزش عالی انجام پذیرفت. روش بررسی: این پژوهش از نوع آمیخته بود. در بخش کیفی جامعه­ی آماری پژوهش، اساتید رشته تکنولوژی آموزشی و یادگیری الکترونیکی، دانشجویان دکتری رشته تکنولوژی آموزشی و فناوری و اطلاع‌رسانی در آموزش بودند که تعداد 18 نفر از میان آن­ها به‌صورت هدفمند جهت انجام مصاحبه انتخاب شدند. داده­های کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد و با کدگذاری باز و محوری عوامل ساختاری تعیین گردیدند. روایی یافته­ها با روش­های تطبیق توسط اعضا و بررسی همکار تضمین شد. در بخش کمی با استفاده از پرسشنامه­ی محقق ساخته و ماحصل کار کیفی (با پایایی 0/86 = α) وضعیت عوامل مؤثر بر اجرای دوره‌های موک ازنظر 192 کاربر این دوره‌ها تعیین شد و با استفاده از آزمون­های کای اسکوئر و فریدمن تحلیل گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد 73 گزاره مفهومی اولیه با 16 مقوله فرعی و 5 گزاره مقوله­ای اصلی تأثیرگذار بر اجرای دوره­های موک در قالب عوامل مؤثر بی‌واسطه (درونی) و باواسطه (بیرونی) شناسایی و روابط بین آن­ها در قالب الگوی ساختاری ارائه شد. همچنین نتایج آزمون کای اسکوئر و فریدمن نشان داد که عامل رایانه­ای و ابزارهای ارتباط و گفتگو، عامل طراحی واسط کاربری، اجرا، ارزیابی و سنجش، عامل محیطی، عامل اطلاع‌رسانی، پذیرش و مدیریت برنامه و عامل یادگیرنده محوری به ترتیب اولویت به‌عنوان عوامل مؤثر در اجرای دوره­های موک شناسایی‌شده است. نتیجه‌گیری: عوامل زیادی بر اجرای دوره­های موک در آموزش عالی کشور مؤثر است و اجرای این دوره­ها نیازمند راهکارهای تخصصی می‌باشد. کلمات کلیدی: آموزش عالی، یادگیری الکترونیکی، موک.