مطالعات کانی‌شناسی خاک‌ها در یک ردیف پستی و بلندی در منطقه رجئین آذربایجان‌‌شرقی

در این بررسی کانی‌شناسی خاک‌های دشت رجئین در استان آذربایجان‌شرقی تحت تأثیر توپوگرافی‌‌های مختلف، به عنوان یک عامل خاکساز در شرایط آب و هوایی نیمه خشک بر روی مواد مادری آهکی مورد بررسی قرار گرفت. این دشت به مساحت 42000 هکتار در فاصله 35 کیلومتری جنوب‌شرقی میانه قرار دارد. ارتفاع متوسط دشت 1290 متر از سطح دریا بوده و میانگین بارندگی و دمای سالیانه آن به ترتیب 4/305 میلی‌متر و 9/12 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. سه واحد فیزیوگرافی شامل جلگه‌های مرتفع، دشت‌‌های آبرفتی دامنه‌‌ای و دشت‌‌های آبرفتی رودخانه‌‌ای در منطقه تشخیص داده شد. در هر واحد فیزیوگرافی تعداد 9 پروفیل شاهد انتخاب گردید. خاک‌های موجود در منطقه مطابق سیستم جامع رده‌بندی آمریکایی خاک و سیستم فائو تا سطح خانواده طبقه‌بندی شدند. جهت جداسازی رس از نمونه‌های خاک از روش‌های جکسون، کیتریک و هوپ استفاده ‌‌شد. برای خروج ملات‌های موجود خاکدانه ها از جمله کربنات ها، گچ و املاح محلول از روش مهرا و جکسون استفاده شد. منحنی‌های پراش پرتو ایکس رس‌های موجود به وسیله دستگاه D5000 Siemens با لامپ مس در طول موج 524/1 آنگستروم تهیه شد. کانی‌شناسی بخش رس خاک‌های منطقه مورد مطالعه به وسیله پراش پرتو ایکس نشان داد که کانی‌های موجود در نمونه‌ها از نظر نوع، کم و بیش یکسان بوده ولی میزان آنها در فیزیوگرافی‌های مختلف متفاوت می‌باشد. وجود مقادیر بالای کلریت نشان دهنده جوان بودن خاک‌های منطقه و منشاء توارثی این کانی می‌باشد.