مطالعات میان‌رشته‌ای: مبانی و رهیافت‌ها

Authors

Abstract:

پیدایش علوم و رشته‌های جدید و معضلات مربوط به رهیافت تحویلی‌نگری در عرصه علم و دانش، ضرورت پیدایش مطالعات میان‌رشته‌ای را تبیین می‌کند. گرچه برخی از اندیشمندان سابقه مفهوم مطالعه میان‌رشته‌ای را به یونان باستان می‌رسانند، سابقه این‌گونه از مطالعات به حدود 150 سال پیش می‌رسد و اوّلین مراکزی که به مطالعات میان‌رشته‌ای پرداختند آزمایشگاه‌های صنعتی بودند. مطالعات میان‌رشته‌ای هم مانند هر پدیده یا تئوری دیگری بر مبنا یا مبانی‌ای استوارند. مبانی آن کدام‌اند و چه دسته‌بندی‌ای دارند؟ این مبانی چگونه این رهیافت را توضیح می‌دهند؟ این مقاله سه دسته مبنا برای مطالعات میان‌رشته‌ای پیشنهاد می‌کند: مبانی منطقی، مبانی معرفت‌شناختی، و مبانی معرفتی. کثرت‌گرایی روش‌شناختی از مهم‌ترین مبانی منطقی آن است. همچنین، انسجام از مهم‌ترین مبانی معرفت‌شناختی این رهیافت است. سرانجام، سیستم‌های پیچیده و ضابطه‌های مربوط به آن از مبانی معرفتی مطالعات میان‌رشته‌ای‌اند. مقاله می‌کوشد تا مطالعات میان‌رشته‌ای را بر اساس مبانی یادشده توضیح دهد و ویژگی‌های هر یک از مبانی را تبیین کند و، همچنین، برخی سؤالات فرعی را بررسی کند؛ مانند تعاریف مطالعات میان‌رشته‌ای، انواع آن، و گسترش آن در تمام زمینه‌ها و رویکردها در مطالعات میان‌رشته‌ای. مطالعات میان‌رشته‌ای از نوع چندتباری است. مسائل چندتباری ریشه در علوم گوناگون دارند و از طریق یک علم واحد قابل بررسی نیستند. مطالعات دین و اخلاق حرفه‌ای از علوم چندتباری هستند. مطالعات میان‌رشته‌ای از ضرورت‌ها در علوم انسانی است. علوم انسانی به دلیل پیچیدگی و چندضلعی بودن موضوع آن، یعنی موجود انسانی، نمی‌تواند به صورت علوم تک‌تباری بررسی شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مبانی فلسفی مطالعات سازمانی در چهار پارادایم

چکیده نقص روش‌شناسی‌های موجود برای شناخت پدیده‌های اجتماعی و حتی پدیده‌های طبیعی نیازمند بازنگری در این روش‌ها و بسط آنها برای ایجاد گستره مناسب جهت شناخت هرچه بهتر پدیده‌ها است. یکی از زمینه‌های اساسی برای تکامل روش‌های مطالعات سازمانی توجه به مبانی فلسفی این روشهاست. بر این اساس و به جهت رفع این نقایص در علوم اجتماعی، به ویژه مطالعات سازمانی، ابتدا مبانی فلسفی چهار پارادایم مهم اثبات‌گرایی، ...

full text

بررسی و نقد کتاب مطالعات موزه (اصول و مبانی)

امروزه موزه‌ها در جهان نقش توسعه‌ای داخلی و خارجی دارند. «موزه»‌ها ‌نهادی مؤثر در تعامل و همکاری بین‌المللی به‌شمار می‌آیند و در توسعة آموزش، مهارت‌های خلاق، و خودباوری فرهنگی در کشورها نقش مؤثری دارند. تجربه‌‌های جهانی حاکی از این است که موزه‌ها به‌مثابة ‌نهادی پویا در جامعه در ارتقای دانش عمومی در حوزة میراث فرهنگی به‌طور مؤثری عمل می‌کنند و در کارآفرینی فرهنگی تأثیرگذار بوده‌اند. در آموزشْ دا...

full text

امنیّـت ملّـی :رهیافتها و آثار

تصویری که جرج والد عرضه داشته به شکل نمادینی از احساس عدم امنیتی که گریبانگیر نسل حاضر است پرده برمی دارد. تکاپوی شدید دولتها در سطح جهان جهت نیل به آن چیزی که امنیت ملی می خوانندش حکایت از این اضطراب دارد.شاید اغراق آمیز نباشد اگر بگوییم نسل حاضر بیش از هر چیز دیگری در آرزوی کسب امنیت است . با نگاهی به تاریخ بشر ازآغاز تا کنون ، به نظر می رسد تقاضا برای امنیت همیشه مطرح بوده و بشر در قالب هدف ...

full text

مبانی فلسفی مطالعات سازمانی در چهار پارادایم

چکیده نقص روش شناسی های موجود برای شناخت پدیده های اجتماعی و حتی پدیده های طبیعی نیازمند بازنگری در این روش ها و بسط آنها برای ایجاد گستره مناسب جهت شناخت هرچه بهتر پدیده ها است. یکی از زمینه های اساسی برای تکامل روش های مطالعات سازمانی توجه به مبانی فلسفی این روشهاست. بر این اساس و به جهت رفع این نقایص در علوم اجتماعی، به ویژه مطالعات سازمانی، ابتدا مبانی فلسفی چهار پارادایم مهم اثبات گرایی، ...

full text

مطالعات میان رشته ای: مبانی و رهیافت ها

پیدایش علوم و رشته های جدید و معضلات مربوط به رهیافت تحویلی نگری در عرصه علم و دانش، ضرورت پیدایش مطالعات میان رشته ای را تبیین می کند. گرچه برخی از اندیشمندان سابقه مفهوم مطالعه میان رشته ای را به یونان باستان می رسانند، سابقه این گونه از مطالعات به حدود 150 سال پیش می رسد و اوّلین مراکزی که به مطالعات میان رشته ای پرداختند آزمایشگاه های صنعتی بودند. مطالعات میان رشته ای هم مانند هر پدیده یا تئ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 43  issue 2

pages  59- 82

publication date 2010-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023