مصرف نمایشی خرید در بین خانواده‌های شهر تهران (مطالعه‌ی موردی مناطق 1، 7 و 19)

امروزه، با تجربه‌ی مدرنیته و صنعتی‌شدن جوامع، نیازهای انسان در حال گسترش بوده و با افزایش چشم‌وهم‌چشمی در بین خانواده‌ها، بیشتر مصارف واقعی جای خود را به مصرف نمایشی داده است. مصرف نمایشی، پیامدهای متعددی برای فرد، خانواده و جامعه دارد که نظر به اهمیت موضوع، این تحقیق با استفاده از روش پیمایش و نظریه‌های وبلن، بوردیو، ایناکون و دیگران و اینگلهارت، عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مؤثر در مصرف نمایشی خرید در بین 384 نفر از خانواده‌های مناطق 1، 7 و 19 شهر تهران را بررسی کرده است. یافته‌ها نشان داد مصرف نمایشی در بین بیش از یک سوم خانواده‌ها بالاست که در این بین، خانواده‌های مناطق 1، 19 و 7 به ترتیب بیشترین میزان مصرف نمایشی را دارند. در ضمن، متغیرهای مادی‌گرایی، سرمایه‌ی فرهنگی، جهت‌گیری منزلتی، سرمایه‌ی اقتصادی، منزلت اجتماعی و پای‌بندی دینی به ترتیب بیشترین میزان تأثیر را در مصرف نمایشی خانواده‌ها دارند. همچنین، از نظر کیفیت تأثیرگذاری، متغیرهای مستقل شش‌گانه سه نوع تأثیر در مصرف نمایشی خانواده‌ها دارند: اثر مستقیم (مادی‌گرایی)، اثر غیرمستقیم (جهت‌گیری منزلتی) و هم اثر مستقیم و هم اثر غیرمستقیم (سرمایه‌ی اقتصادی، سرمایه‌ی فرهنگی، منزلت اجتماعی و پای‌بندی دینی). یافته‌ها دلالت بر آن دارد که مصرف نمایشی در شهر تهران، برخلاف نظر وبلن، دیگر مختص طبقات مرفه و بالای جامعه نیست و به‌مرور در بین سایر طبقات جامعه نیز رو به رشد است و تمام طبقات جامعه به نوعی درگیر مصرف نمایشی‌اند.