مسئلۀ وجود: دیدگاه مشکل‌آفرین کانت و ناکامی رویکرد فرگه‌ای

author

  • میرسعید موسوی کریمی استادیار دانشگاه مفید
Abstract:

نگارنده در مقاله‌ای که پیش از این انتشار یافته، با استناد به تحلیل جِرُمی شیفر نشان داده است که رویکرد کانت به مسئلۀ وجود دست‌کم دو نتیجۀ مشکل‌آفرین، موسوم به "مشکل تناقض" و "مشکل بیهوده‌گویی"، به بار می‌‌آورد. بر مبنای مشکل نخست، عبارات کانت نتیجه می‌‌دهد که محمولِ "وجود"، هم واقعی باشد، هم غیرواقعی. بر مبنای مشکل دوم، لازمۀ دیدگاه کانت این است که یا موضوع گزاره‌ها هیچ‌گاه مصداق دقیقی در خارج ندارد، یا هیچ حملی حقیقی نیست. مقاله با توضیح این دو مشکل، شروع شده، سپس ‌آرای اِدگار مورشِر و جی. ویلیام فورجی، تحت عنوان "رویکرد فرگه‌ای" توضیح داده می‌شود. این دو، بر مبنای اینکه "وجود"، ویژگی اشیا نیست، و "وجود"، به عنوان محمولِ درجه دوم، فقط بر مفاهیم حمل می‌شود، تلاش کرده‌‌اند مشکلات پیش‌گفته را حل کنند. با بررسی و نقد ‌آرای این دو فیلسوف، نشان داده می‌شود که راه‌حل آنها‌، که می‌شود گفت از بهترین‌ها در نوع خود است، رضایت‌بخش و کارآمد نیست.    

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

برون شدن از نتایج مشکل آفرین رویکرد کانت به مسئلۀ وجود در پرتو حکمت سینوی

دیدگاه کانت درباره مسئلۀ وجود نتایج مشکل آفرینی به بار می آورد. مقالۀ حاضر با صورت بندی دو مشکل، که ابتدا در مقالۀ جِرُمی شِیفر (1962) توضیح روشنی یافت، و در این جا به ترتیب ”مشکل تناقض“ و ”مشکل بیهوده گویی“ نام گذاری می شوند، شروع می‌شود. بر مبنای مشکل نخست، گزاره‌های وجودی در حالی که باید از دیدگاه کانت ترکیبی باشند، تحلیلی می شوند. بر مبنای مشکل دوم، لازمۀ دیدگاه کانت این است که یا موضوع گزاره‌...

full text

دیدگاه مشکل آفرین کانت دربارۀ وجود وناکامی رویکرد منطقی در حل آن

جِرُمی شیفر نشان داد که رویکرد کانت به مسئلۀ وجود، دست کم دو نتیجۀ مشکل آفرین به بار می آورد. بر مبنای مشکل نخست، که «مشکل تناقض» نام گذاری شده است، نتیجۀ رویکرد کانت این است که «وجود»، هم محمولِ واقعی باشد، هم محمولِ غیرواقعی. بر مبنای مشکل دوم، موسوم به «مشکل بیهوده گویی»، دیدگاه کانت منجر به این نتیجۀ غیرقابل قبول می شود که موضوع هیچ گزاره ای مصداق دقیقی در خارج ندارد، یا هیچ حملی، حمل واقعی نیس...

full text

مجعولیت وجود و ملاک آن از نگاه ملاصدرا و مقایسۀ آن با دیدگاه کانت

پذیرش و اثبات اصالت وجود، مستلزم پذیرش مجعولیت وجود است. به همین جهت، اصالت وجود با مجعولیت آن در تلازم است؛ هرچند این دو مسئله تفاوت­هایی دارند. مطابق مبانی حکمت متعالیه، ملاک مجعولیت وجود بر پایۀ رابط بودن آن تعیین می­شود. رابط بودن وجود به معنای «وابستگی صرف به غیر» است. آنچه به علت خود تعلق محض دارد، مجعول واقعی آن نیز به شمار می­رود. در مکتب صدرایی، وجود رابط به این معنا جایگاه متفاوتی با...

full text

وجود از منظر کانت

فهم آرای ایمانوئل کانت و تلقی درست از آن ها تنها با توجه به فضای سوبژکتیویستی فلسفة نقادی وی امکان پذیر است. از این رو، در بررسی دیدگاه وی در باب وجود نیز به حتم باید بنیان های فکری او، مانند تفکیک نومن از فنومن و انسداد باب علم به نومن خارجی، لحاظ گردد. کانت وجود را از ساحت واقعیت عینی خارجی به مقولة ذهنی فروکاسته و در ساحت ذهن نیز با انکار وجود اسمی (محمولی)، تنها وجود حرفی را پذیرفته است. ب...

full text

دین و استقلال اخلاق در دیدگاه کانت

در این نوشتار رابطه دین و اخلاق از دیدگاه کانت، یکی از بزرگ‌ترین متفکران مغرب زمین، بحث و بررسی می‌شود. مکتب اخلاقی کانت که یک مکتب وظیفه‌گرایانه است، بر آن است که عقل عملی با ارائه معیارهایی می‌تواند خوبی و بدی تمامی اعمال را مشخص کند. او اوامر عقل را به دو دسته شرطی و مطلق تقسیم می‌کند و اوامر مطلق که تنها اوامر اخلاقی است، از طریق فرمول‌ها و صورت‌بندی‌های قانون کلی، قانون کلی طبیعت، غایت فی ...

full text

مجعولیت وجود و ملاک آن از نگاه ملاصدرا و مقایسۀ آن با دیدگاه کانت

پذیرش و اثبات اصالت وجود، مستلزم پذیرش مجعولیت وجود است. به همین جهت، اصالت وجود با مجعولیت آن در تلازم است؛ هرچند این دو مسئله تفاوت­هایی دارند. مطابق مبانی حکمت متعالیه، ملاک مجعولیت وجود بر پایۀ رابط بودن آن تعیین می­شود. رابط بودن وجود به معنای «وابستگی صرف به غیر» است. آنچه به علت خود تعلق محض دارد، مجعول واقعی آن نیز به شمار می­رود. در مکتب صدرایی، وجود رابط به این معنا جایگاه متفاوتی با ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 55-56

pages  277- 301

publication date 2013-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023