مسئله شناسی شبکه‌های ماهواره‌ای در دیدگاه صاحب‌نظران جمهوری اسلامی ایران

چکیده در حوزه‌ نظری شبکه‌های ماهواره‌ای به دلیل دارا بودن دو مؤلفه‌ «تولید محتوا به شکل فراملی» و نیز «دسترسی مخاطب به آن بدون نیاز به سازمان‌های متولی ملی» در گونه‌ «رسانه‌های جایگزین» و به دلیل « تعاملی نبودن» در طیف رسانه‌های اصلی قرار می‌گیرند. ویژگی‌های مذکور در حوزه‌های مختلفی تأثیرات متفاوتی داشته است. در سیاست، «مخاطب‌محوری» اساس تأثیرگذاری این رسانه‌ها و تقابل با «دولت‌گرایی» با هویت مداخله گرایانه-هنجاری حکمرانی در ایران می‌باشد. در عرصه اجتماعی و فرهنگی با رشد «فردیت‌گرایی» و «سوژه‌محوری»، به دلیل «مسکوت ماندن و پاسخگو نبودن فرهنگ ایرانی نسبت به نیازهای مدرن جامعه»، «اقتصادسیاسی مالکیت رسانه‌ها و تسلط کشورهای استعمارگر بر آن‌ها»، «توازن منفی در جریان اطلاعاتی»، «غلبه ذهنیات بر عینیات در حیطه شناخت» و «ایدئال‌سازی پیشرفت و توسعه‌گرایی برآمده از شاخص‌های غیربومی»، «دیگری» فرد را «وضعیت موجود و واقعی جامعه»، «ارزش‌های سنتی و جمع‌گرایانه» تعریف و «تغییرات اجتماعی» بر اساس آن «کانالیزه» شده است. بر اساس مطالبی که بیان شد می‌توان این‌گونه استنتاج نمود که شبکه‌های ماهواره‌ای به‌عنوان متغیر مستقل نمی‌توانند مرکزیت در تأثیرگذاری داشته باشند و زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی عامل اصلی در تأثیرپذیری از این وسایل ارتباطی می‌باشند. مطالب بیان‌شده خلاصه‌ای از نتایج به‌دست‌آمده از رویکرد تمام صاحب‌نظران با استخراج گزاره‌ها از 60 روزنامه و 6 مجله در سال‌های 1362 تا 1393 و با تکیه‌بر کدگذاری معکوس برآمده از روش تحلیل محتوای کیفی برای ارائه مدل فکری و تحلیلی سیاست‌گذاران جمهوری اسلامی ایران می‌باشند که تفصیل آن را در مقاله پیش ‌رو ملاحظه خواهید نمود.