مسآله‌ی «حرکت» در حکمت متعالیه‌ی ملاصدرا و فلسفه‌ی لایب نیتس

Authors

  • زهرا جاودانی کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شیراز
  • علی‌محمد ساجدی استادیار دانشگاه شیراز
Abstract:

وقتی چیزی در حال تغییر و عوض شدن تدریجی است، دارای صفتی می‌باشد که از آن به حرکت تعبیر می‌کنیم. در حرکت، شیء از پوسته‌ی نخستین خود بیرون می‌آید و به پوسته و هسته‌ای دیگر دست می‌یابد و یا نیست می‌شود و شیء دیگری بر جایش می‌نشیند. سؤال این‌جاست که تغییر و دگرگونی چگونه صفتی است؟ و چیزی که عوض می‌شود و از حالتی به حالت دیگر درمی‌آید بر او چه می‌گذرد؟ آیا خودش می‌ماند و احوالش عوض می‌شود؟ آیا ظاهرش نو می‌شود و باطنش باقیست؟ و یا همه‌ی هستی‌اش  دست‌خوش تحول می‌گردد؟ در این پژوهش، آرای لایب نیتس در باب حرکت و احکام آن، محرک و غایت حرکت با آراء صدرالمتألهین مقایسه شده است. به‌رغم تفاوت‌هایی که لایب نیتس در تعریف حرکت و احکام آن با ملاصدرا دارد، در متحرک و فعال دانستن جوهر عالم و بحث محرک و غایت حرکت دیدگاه او بسیار به صدرالمتألهین نزدیک است. وی با نگرشی که به مفهوم جوهر و مناد دارد، مناد را موجودی فعال، زنده، خود‌انگیخته و دارای ادراک و اشتیاق معرفی نموده است و مبدأ فعالیت جوهر فعال و خودجوش را نیرو معرفی می‌کند. لذا در تبیین ماهیت حرکت، به حرکت جوهری ملاصدرا نزدیک می‌شود. این مقاله با بهره‌گیری از شیوه‌ی اسنادی، به جمع‌آوری اطلاعات درباره‌ی مسأله‌ی تحقیق پرداخته است و با روش توصیفی-تحلیلی و بررسی تطبیقی، به تجزیه و تحلیل داده‌ها می‌پردازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مسآله ی «حرکت» در حکمت متعالیه ی ملاصدرا و فلسفه ی لایب نیتس

وقتی چیزی در حال تغییر و عوض شدن تدریجی است، دارای صفتی می باشد که از آن به حرکت تعبیر می کنیم. در حرکت، شیء از پوسته ی نخستین خود بیرون می آید و به پوسته و هسته ای دیگر دست می یابد و یا نیست می شود و شیء دیگری بر جایش می نشیند. سؤال این جاست که تغییر و دگرگونی چگونه صفتی است؟ و چیزی که عوض می شود و از حالتی به حالت دیگر درمی آید بر او چه می گذرد؟ آیا خودش می ماند و احوالش عوض می شود؟ آیا ظاهرش...

full text

جوهر جسمانی در ملاصدرا و لایب نیتس

از نظر لایب نیتس جوهر منحصر در جوهر روحانی یا مناد است لایب نیتس منکر امتداد است و به همین دلیل جسم را امری پدیداری می داند. ددر نظر ملاصدرا دو نوع جوهر داریم ، جوهر مادی و جوهر مجرد ، از نظر لایب نیتس خدا مناد منادها و جوهر است در تفکر صدرا خدا جوهر به معنای مصطلح مشایی نیست . در تفکر لایب نیتس بساطت خصیصه تمام منادها و به معنی نداشتن اجزا مقداری است و نقطه مقابل آن امتداد است و تمام منادهای ب...

15 صفحه اول

بررسی تطبیقی مسئلة شر در فلسفة ملاصدرا و لایب نیتس

مسئلة معروف شر از مسائل مهم و دیرین کلامی- فلسفی است که غالب ادیان به آن پرداخته اند و فیلسوفان دین نیز با نگاهی نو این موضوع را بررسی می کنند. این نوشتار به روش تحلیل گزاره ای به بیان و بررسی دیدگاه ملاصدرا و لایب نیتس در این باره می پردازد. ملاصدرا با توجه به مقتضیات زمانه با رویکردی سنتی دیدگاه خود را بیان داشته است. لایب نیتس با رویکردی سنتی و نو در این مورد بحث کرده است. مبانی و راه حل اصل...

full text

بررسی تطبیقی مسئله شر در فلسفه ملاصدرا و لایب نیتس

مسئله معروف شر از مسائل مهم و دیرین کلامی- فلسفی است که غالب ادیان به آن پرداخته اند و فیلسوفان دین نیز با نگاهی نو این موضوع را بررسی می کنند. این نوشتار به روش تحلیل گزاره ای به بیان و بررسی دیدگاه ملاصدرا و لایب نیتس در این باره می پردازد. ملاصدرا با توجه به مقتضیات زمانه با رویکردی سنتی دیدگاه خود را بیان داشته است. لایب نیتس با رویکردی سنتی و نو در این مورد بحث کرده است. مبانی و راه حل اصل...

full text

بررسی تطبیقی نظام احسن نزد ملاصدرا و لایب نیتس

این تحقیق در چهار فصل ارائه گردیده است . فصل اول آن کلیات تحقیق و مفهوم شناسی است که در آن به بررسی اهداف و ضرورت ها تحقیق در مورد مسأله ی نظام احسن پرداخته ایم و سوالاتی مطرح نموده و و فرضیاتی در پاسخ به آن ها بیان کرده ایم هم چنین در این فصل ، مفهوم واژه های کلیدی به صورت اختصار بررسی شده و پیشینه تاریخی این موضوع در فلسفه اسلامی و فلسفه غرب مورد کنکاش قرار گرفته است . فصل دوم به بیان آراء و ...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 50

pages  39- 64

publication date 2014-05-05

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023