مروری بر سمیت ملامین در مواد غذایی و جنبه های بهداشتی آن

ملامین (Melamine) یک ترکیب آلی از مشتقات سیانامید است که 66% وزنی آن را  نیتروژن تشکیل می‌دهد. ملامین گاهی اوقات به‌طور غیرقانونی به منظور افزایش کاذب مقدار پروتئین به محصولات غذایی به‌ویژه شیر و فرآورده‌های آن اضافه می‌گردد. از طرفی تست‌های استاندارد اندازه‌گیری میزان پروتئین نظیر کجلدال  (Kjeldahl)و دیومس (Dumas)، مقدار پروتئین مواد غذایی را با اندازه‌گیری مقدار نیتروژن موجود تخمین می‌زنند. بنابراین با افزودن ترکیبات غنی از نیتروژن نظیر ملامین به مواد غذایی، این تست‌ها قادر نیستند نیتروژن منابع پروتئینی را از غیرپروتئینی تشخیص دهند. از اینرو انگیزه‌اقتصادی برای افزودن آن در مواد غذایی ایجاد می‌شود. در مارس سال 2007 سازمان غذا و دارو ایالات متحده رد پای ملامین را در غذای حیوانی وارده از چین (گلوتن گندم یا کنسانتره پروتئین برنج) مشاهده نمود که باعث بروز نارسائی سنگ‌های کلیوی و مجاری ادراری و هم‌چنین مرگ تعداد زیادی از سگ‌ها و گربه‌های خانگی گردید. به‌علاوه در اواخر سال 2008، حدود سیصد هزار کودک چینی در اثر مصرف شیرخشک آلوده به ملامین مریض شدند و 6 نفر از آن‌ها نیز فوت نمودند. در سال‌های اخیر بررسی سمیت ملامین در بروز آسیب دستگاه تولید مثل، تشکیل سنگ‌های مثانه و کلیه و حتی بروز سرطان مثانه بررسی شده است. امروزه در بسیاری از کشورها حد مجاز مقدار ملامین در شیر خشک کودک، به‌عنوان تنها منبع غذایی کودکان، و برخی مواد غذایی دیگر تعیین گردیده است که به تفصیل شرح داده می‌شود. در این مقاله مروری سعی شده است که در مورد کاربردها و ویژگی‌های ملامین و آنالوگ‌های آن، سمیت ملامین و آنالوگ‌های آن،  منابع آلودگی مواد غذایی با ملامین و مقادیر مجاز به‌همراه روش‌های شناسایی آن بحث و بررسی شود.