مرزبندى حجیّت عقل در اندیشه اخبارى و اصولى

author

  • محمد تقی اکبرنژاد
Abstract:

عقل از منابع مهم احکام فقهى به شمار مى رود که علماى شیعه اعم از اصولى و اخبارى در حدود و ابعاد حجیت آن اختلاف نظر دارند. این مقاله چهار قول مهم درباره ابعاد حجیت عقل را تحلیل مى کند و سپس به این سوال مى پردازد که چرا با وجود حضور بسیار کم رنگ عقل در فقه و اصول, اخباریان به اصولیان خرده هاى فراوان گرفته و فقه آنان را به عقلانى بودن متهم ساخته اند؟ در ادامه دو جهت مهم به عنوان عامل هاى اصلى معرفى شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اتصال عقل به عقل فعال در اندیشه فلسفی ابن­ سینا

ابن­ سینا فیلسوف بزرگ و تأثیرگذار اسلامی در اسلام و غرب است که نظریه اتصال عقل به عقل فعال او یکی از اجزای مهم اندیشه وی و مؤثر بر فلاسفه بعدی است. این نظریه یکی از دو دیدگا­ه مطرح در شناخت­شناسی است و در ساختار هستی­شناسی و جهان­بینی الاهی قرار می­گیرد. همچنین از مصادیقِ یکی از دو نگرشِ کلان، درباره رابطه (ایجابی یا سلبی) عالم و انسان با مبادی و جزء دسته ایجابی است که خودِ انسان را هم نادیده نمی­...

full text

تداوم و اصالت در اندیشه شیعى: ارتباط مکتب اخبارى و مکتب تفکیک

»مکتب تفکیک« از جمله مکاتبى است که امروزه در مجامع علمى جامعه شیعى ایران، مطالب بسیارى درباره آن گفته مى‏شود. در این مقاله سیر تاریخى و تطور اندیشه‏هاى تفکیکیان و نیز مسأله معاد از دیدگاه ملا صدرا و بهره‏بردارى آنان از این دیدگاه بررسى شده است. آیا مى‏توان میان موج اخبارى‏گرى با دغدغه‏هاى فکرى صاحبان مکتب تفکیک، ارتباطى برقرار نمود؟ آیا این دو مکتب در ارائه اندیشه‏هاى خود موفق بوده‏اند؟ آیا پای...

full text

معانی و حجیت عقل در سنت

پایان نامه مشتمل بر یک مقدمه و هفت فصل می باشد: در مقدمه از ضرورت تحقیق، اهداف، فرضیه ها، پرسش ها، پیشینه و مفاهیم همچون معنا، حجیت، عقل، سنت و ... بحث شده است. در فصل اول ریشه عقل، معانی آن در لغت و مترادفات آن بیان کرده ایم. ریشه عقل عقال به معنای (بند شتر) نمی باشد بلکه عقل (قوه دراکه) ریشه اش عقل (مصدر به معنای منع) یا عقال (که مصدر و به معنای منع است) و یا از معقل منقول می باشد و حجا، کیاس...

15 صفحه اول

بررسى عنصر احتیاط در فقه دوره‏هاى پیش و پس از اندیشه اخبارى

ندیشه اخبارى در قرن یازدهم شکل گرفت و بر حوزه‏هاى شیعى، تأثیرات مختلفى نهاد. این مقاله در صدد بررسى عنصر احتیاط در فقه دوره پیش از شکل‏گیرى اندیشه اخبارى و مقایسه آن با دوره پس از افول این جریان است. به عبارت دیگر، سؤال اصلى این مقاله، این است که چه تشابه‏ها و تمایزهایى در فقه این دو دوره، نسبت به مسأله احتیاط وجود دارد؟ در پى پاسخ به این مسأله، این سؤال طرح مى‏شود که آیا اندیشه اخبارى در این ت...

full text

حجیت عقل در اصول فقه معاصر

جایگاه عقل در فقه و اصول فقه همواره مورد اختلاف فقها بوده و در مذاهب مختلف اسلام به طرق مختلف با آن برخورد شده است. هدف فقه و احکام اسلامی نه راکد کردن زندگی و ایجاد فضای جامد و صامت ، بلکه جهت دادن به زندگی، پویایی، تازگی و نواند یشی است. تغییر در احکام فقه اسلامی هم عقلا" و هم شرعا" امری لازم و ضروری است. یکی از امتیازات اسلام و به ویژه مذهب شیعه، پویایی اجتهاد بر اساس زمان و مکان لازم است. ا...

15 صفحه اول

عقل و جایگاه آن در فلسفه هگل و اندیشه مولانا

«عقل» قوه‌ای است که از دیرباز فیلسوفان، عارفان و اندیشمندان در شناخت و درک ماهیت آن کوشیده‌اند. این جستار کوشیده است به شیوه‌ای تحلیلی- مقایسه‌ای به بررسی جایگاه عقل در فلسفه هگل و اندیشه مولانا بپردازد. هدف در این کار تبیین دیدگاه‌ها و یافتن وجوه اشتراک و افتراق آن‌ها در خصوص عقل کلی و چگونگی برقراری ارتباط انسان با طبیعت و خدا و سیر دیالکتیک در رسیدن به نامتناهی است. هگل...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 62

pages  57- 100

publication date 2009-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023