مدل سازی هیدرولوژیکی تغییرات زمانی و مکانی منابع آب آبی و سبز در حوضه آبخیز جوانمردی با استفاده از مدل SWAT

ارزیابی جامع منابع آب در مقیاس زمانی و مکانی، می‌تواند راهکاری مؤثر برای درک تجدیدپذیری منابع آب و مدیریت بهینه آن در حوزه‌های آبخیز را فراهم آورد. در این پژوهش، مدل SWAT برای برآورد مؤلفه‌های منابع آب آبی و آب سبز (ذخیره و جریان آب سبز) در حوزه آبخیز جوانمردی استفاده شد. برای این منظور ابتدا شبیه‌سازی رواناب ماهانه با استفاده از این مدل انجام و سپس خروجی مدل با استفاده از الگوریتم SUFI-2 در بسته نرم‌افزاری SWAT-CUP مورد واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت. نتایج شبیه‌سازی رواناب رضایت بخش بود به گونه‌ای که مقادیر ضریب تبیین و نش- ساتکلیف در مرحله اعتبارسنجی به ترتیب 75/0 و 74/0 بود که نشان می‌دهد مدل به خوبی توانسته رواناب را شبیه‌سازی کند. مقدار آب آبی در مناطق مرکزی و شرقی حوزه، کم‌تر از 40 میلیمتر در سال بود درحالیکه در ارتفاعات جنوبی، شمال‌غربی و بخش غربی حوزه آبخیز، بیش‌تر از 60 میلیمتر در سال بدست آمد. زیرحوزه‌های شمالی منطقه مورد مطالعه دارای کم‌ترین میزان جریان آب سبز (400 تا 451 میلیمتر در سال) بودند و پس از آن بخش مرکزی، دارای مقادیر جریان آب سبز بیشتری نسبت به نقاط شمالی بود. مقدار ذخیره آب سبز در بیشتر زیرحوزه‌ها بیش از 81 میلیمتر و مقدار بیشینه آن 142 میلیمتر در سال بدست آمد. نتایج بدست آمده از برآورد مؤلفه‌های هیدرولوژیکی، اطلاعات مفیدی را در خصوص توزیع مکانی (در مقیاس زیرحوزه) و زمانی (سالانه و ماهانه) منابع آب ارائه می‌دهد که می‌توان از آن برای برنامه‌ریزی‌های بلند مدت و مدیریت بهینه حوزه‌های آبخیز استفاده نمود.